Skip to content

Commit

Permalink
Update milieukwaliteit.md
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
BertDarwinkel authored Feb 8, 2024
1 parent 0184fe9 commit d2d77d4
Showing 1 changed file with 22 additions and 20 deletions.
42 changes: 22 additions & 20 deletions milieukwaliteit.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,20 +1,20 @@
# Milieukwaliteit

## Algemeen
Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw is er op grote schaal onderzoek uitgevoerd naar de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem. Met deze bodemonderzoeken wordt de bodem (grond en grondwater) onderzocht op de aanwezigheid van verontreinigende chemische stoffen.
Het domein milieukwaliteit betreft het vakgebied dat gaat over milieuhygiënische kwaliteit van de bodem. De milieuhygiënische kwaliteit van de bodem wordt bepaald door de aanwezigheid (of afwezigheid) van verontreinigende chemische stoffen in de bodem. Binnen het domein milieukwaliteit wordt de bodem beschouwd die onderdeel vormt van de landbodem inclusief de drogere oevergebieden en bestaande uit zowel grond als grondwater. De kwaliteit van waterbodem valt buiten de scope van dit domein.

De aanleiding tot het uitvoeren van bodemonderzoek kan zeer divers zijn: omdat er een vermoeden is dat de bodem is verontreinigd, omdat er op de locatie gebouwd gaat worden, omdat er een vergunning moet worden aangevraagd voor een (potentieel) milieubelastende activiteit, omdat er gegraven gaat worden, als onderdeel van een grondtransactie, etc.
Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn er in Nederland richtlijnen voor het uitvoeren van onderzoek naar eventuele bodemverontreiniging en is de aanpak van bodemverontreiniging vastgelegd in wet- en regelgeving. Hierin is vastgelegd hoe bodemverontreiniging wordt vastgesteld, wanneer deze moet worden gesaneerd en wanneer een verontreiniging in voldoende mate is gesaneerd. De voornaamste wet- en regelgeving voor de aanpak van bodemverontreiniging was tot 1 januari 2024 de Wet bodembescherming (Wbb). Sindsdien vormt deze onderdeel van de Omgevingswet (Ow).

Opdrachtgevers zijn niet alleen overheden maar ook en voornamelijk private partijen. Denk aan bedrijven, ontwikkelaars, exploitanten van ondergrondse netwerken en nog vele anderen. In generieke termen noemen we dit veelal de ‘initiatiefnemer’.
Bodemonderzoeken vormen vaak onderdeel van een wettelijke procedure waarbij de resultaten moeten worden voorgelegd aan een bevoegd gezag in de vorm van een melding of als onderdeel van een aangevraagde vergunning of beschikking. De informatie wordt in dat geval beoordeeld door het bevoegd gezag om na te gaan of bepaalde activiteiten kunnen worden uitgevoerd op de onderzoekslocatie, bijvoorbeeld of er gegraven of gebouwd mag worden.

Vaak vormen bodemonderzoeken ook onderdeel van een wettelijk traject waarbij de resultaten ook moeten worden voorgelegd aan het bevoegd gezag. Denk hierbij aan de Wet Bodembescherming, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en per 1 januari de Omgevingswet. Maar ook de Arbeidsomstandighedenwet kan aanleiding zijn tot het uitvoeren van een onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem. Er mag immers alleen in de grond gegraven worden na een gedegen risicoanalyse waarbij ook eventuele risico’s (en zo nodig maatregelen) ten gevolge van bodemverontreiniging moeten worden bekeken.
Onder het regime van de Wet bodembescherming (Wbb) werd door het bevoegd gezag een beschikking afgegeven over bijvoorbeeld omvang en aanpak van een (geval van) bodemverontreiniging. Onder het regime van de Omgevingswet (Ow) bestaan deze beschikkingen niet meer. Wel beslist het bevoegd gezag nog steeds over het resultaat van saneringsmaatregelen en grote graafwerkzaamheden (evaluatieverslag sanering of graven).

Informatie over de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem is veelal opgeslagen in lokale of regionale ‘Bodeminformatiesystemen’. De toegankelijkheid en de kwaliteit van de opgeslagen data wisselt. De basisregistratie ondergrond beoogt deze gegevens op een eenduidige manier te registreren waardoor deze sneller, beter en op een uniforme wijze beschikbaar komen voor maatschappelijke processen waarbij de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem een rol speelt.
Opdrachtgevers voor bodemonderzoeken, saneringen en graafwerkzaamheden zijn niet alleen overheden maar ook en voornamelijk private partijen. Denk aan bedrijven, ontwikkelaars, exploitanten van ondergrondse netwerken en nog vele anderen. In generieke termen noemen we dit de ‘initiatiefnemer’.

In het domein Milieukwaliteit van de BRO staan de bodemonderzoeken dus centraal. Hiermee wordt de milieuhygiënische bodemkwaliteit in Nederland bepaald. Dit domein bevat alleen informatie over de landbodem en drogere oevergebieden. De waterbodem valt buiten de scope.
Informatie uit het bodemonderzoek of uit de besluiten van overheden over de aanpak van bodemsanering is veelal opgeslagen in lokale of regionale ‘Bodeminformatiesystemen'. De toegankelijkheid en de kwaliteit van de opgeslagen data wisselt en de wijze van ontsluiten van deze data verschilt. De basisregistratie ondergrond beoogt deze gegevens op een eenduidige manier vast te leggen waardoor deze sneller, beter en op een uniforme wijze beschikbaar komen voor maatschappelijke processen waarbij de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem een rol speelt.

In het domein milieukwaliteit van de BRO staan dus de resultaten van bodemonderzoeken en de gegevens over de aanpak van een eventuele bodemverontreiniging centraal. Hiermee wordt de milieuhygiënische bodemkwaliteit in Nederland bepaald. De verschillende uitvoerende partijen (veldwerkbureau, laboratorium, adviesbureau) in de keten en ook de overheden zelf wisselen informatie uit op basis van een open uitwisselstandaard (SIKB0101). De registraties binnen het domein milieukwaliteit van de BRO sluiten hierop aan.

Op basis van het onderzoeksresultaat kan het zijn dat vervolgens, vanuit een wettelijke verplichting, een melding wordt gedaan en/of vergunning aangevraagd bij een bevoegd gezag. De melding wordt beoordeeld door bevoegd gezag om na te gaan of bepaalde activiteiten mogen worden uitgevoerd op de onderzoekslocatie, of er gegraven of gebouwd mag worden. In sommige gevallen wordt door het bevoegd gezag een beschikking afgegeven over bijvoorbeeld omvang en aanpak van een (geval van) bodemverontreiniging. Data over de besluiten van de overheden zijn eveneens vaak vastgelegd in een bodeminformatiesysteem en/of worden getoond op Bodemloket.nl.

Binnen het domein Milieukwaliteit zijn twee registratieobjecten benoemd:

<table style="width: 100%;">
Expand Down Expand Up @@ -49,32 +49,34 @@ Binnen het domein Milieukwaliteit zijn twee registratieobjecten benoemd:
</table>

## Registratieobject Milieuhygiënisch bodemonderzoek
Een milieuhygiënisch bodemonderzoek is een onderzoeksactiviteit waarbij binnen de onderzoekslocatie het voorkomen van verontreinigende stoffen in de bodem wordt onderzocht. Daarbij wordt een eventuele aard van de verontreiniging bepaald (welke stoffen komen voor in hogere concentraties dan de natuurlijke achtergrondwaarde) en wordt de mate van de verontreiniging bepaald (hoe verhouden de gemeten concentraties zich tot het toegestane gehalte op basis van een landelijk of lokaal normenkader).
Een milieuhygiënisch bodemonderzoek is een onderzoeksactiviteit waarbij binnen de onderzoekslocatie de aanwezigheid van verontreinigende stoffen in de bodem wordt onderzocht. Daarbij wordt een eventuele aard van de verontreiniging (welke stoffen komen voor in hogere concentraties dan de natuurlijke achtergrondwaarde) en de mate ervan (hoe verhouden de gemeten concentraties zich tot het toegestane gehalte op basis van een landelijk of lokaal normenkader) onderzocht.

Het bodemonderzoek wordt doorgaans verricht door derden, op basis van een opdracht van een bronhouder, of als onderdeel van een vergunningstraject of melding waarover een bevoegd gezag een beoordeling moet uitvoeren.
Het bodemonderzoek wordt doorgaans uitgevoerd door derden, op basis van een opdracht van een bronhouder die ook initiatiefnemer is, of als onderdeel van een vergunningstraject of melding door een andere initiatiefnemer aangeleverd aan bevoegd gezag.

Het resultaat van het milieuhygiënisch bodemonderzoek omvat informatie over de meetpunten (o.a. boringen en peilbuizen), monstername, veldwaarnemingen en laboratoriumanalyses van veldmonsters (grond en grondwater) en het bodemonderzoeksrapport.
Het resultaat van het milieuhygiënisch bodemonderzoek omvat informatie over de meetpunten (o.a. boringen en peilbuizen), monstername, veldwaarnemingen en laboratoriumanalyses van veldmonsters (grond en grondwater) en het bodemonderzoeksrapport. Ook zogenoemde historische onderzoeken (waar alleen archiefonderzoek wordt gedaan) of onderzoeken ter evaluatie van een uitgevoerde sanering of ontgraving (verificatieonderzoeken in het kader van de milieukundige begeleiding) vormen onderdeel van dit registratieobject.

Monitoring wordt in een volgende versie van de catalogus toegevoegd.

Voor de uitvoering van een milieuhygiënisch bodemonderzoek zijn wettelijke standaarden en protocollen van toepassing (NEN en SIKB). In veel gevallen werken de uitvoerende medewerkers onder certificaat. De verschillende uitvoerende partijen (veldwerkbureau, laboratorium, adviesbureau) kunnen informatie uitwisselen via een landelijke uitwisselstandaard (SIKB0101).
Voor de uitvoering van een milieuhygiënisch bodemonderzoek zijn wettelijke standaarden en protocollen van toepassing (NEN en SIKB). In veel gevallen werken de uitvoerende medewerkers onder certificaat.

## Registratieobject Overheidsbesluit bodemverontreiniging
Een overheidsbesluit bodemverontreiniging is een besluit of beschikking opgesteld door bevoegd gezag in het kader van een procedure onder de Wet Bodembescherming (en Wbb overgangsrecht onder Omgevingswet) of, wanneer deze in werking is getreden, onder de Omgevingswet. Een beschikking onder de Wbb bevat doorgaans een uitspraak over de ernst en spoedeisendheid van een bodemverontreiniging of over de mate waarin een sanering is uitgevoerd. Naast besluiten en beschikkingen onder de Wbb kan het zijn dat een bevoegd gezag (veelal gemeente) vastlegt dat een locatie voldoet aan de eisen van bijvoorbeeld een bouwvergunning en er geen vervolgonderzoek nodig is. De gegevens over de ‘status’ vormen eveneens onderdeel van het registratieobject SLD. Het registratieobject bevat dus informatie over zowel verontreinigde locaties als locaties waar geen verontreinigingen zijn aangetoond.<br>Onder de Omgevingswet vervallen beschikkingen grotendeels. Er is geen formele uitspraak meer over omvang van een verontreiniging of over de evaluatie van een sanering. Er is nog wel een beschikking mogelijk die maatwerkvoorschriften stelt bij een saneringsaanpak. Ook blijft de registratieplicht op nazorg gelden.
Een overheidsbesluit bodemverontreiniging is een beschikking of besluit gemaakt door bevoegd gezag in het kader van een procedure onder de Wet bodembescherming (en Wbb overgangsrecht onder de Ow) of onder de Omgevingswet. Een beschikking onder de Wbb bevat doorgaans een uitspraak over de ernst en spoedeisendheid van een bodemverontreiniging of over de mate waarin een sanering is uitgevoerd.

Naast besluiten en beschikkingen onder de Wbb kan het zijn dat een bevoegd gezag (veelal een gemeente) vastlegt dat een locatie voldoet aan de eisen van bijvoorbeeld een bouwvergunning en er geen vervolgonderzoek nodig is. De gegevens over de ‘status’ vormen eveneens onderdeel van het registratieobject Overheidsbesluit bodemverontreiniging. Het registratieobject bevat dus informatie over zowel verontreinigde locaties als locaties waar geen verontreinigingen zijn aangetoond.
Onder de Ow vervallen beschikkingen grotendeels. Er wordt alleen een beoordeling gedaan van de evaluatie van een sanering of grootschalig graven in bodem boven de Interventiewaarde. De resultaten van deze beoordeling worden vastgelegd en vormen onderdeel van voorliggend registratieobject onder de Ow. Het bevoegd gezag doet onder de Ow geen formele uitspraak meer over omvang of spoedeisendheid van een verontreiniging. Hierin zit dus een verschil tussen de registraties onder de Wbb en de Ow. Het bevoegd gezag kan nog wel besluiten om maatwerkvoorschriften te stellen bij een saneringsaanpak. Ook blijft de registratieplicht op nazorg van een restverontreiniging gelden.

Het besluit wordt genomen op basis van door de melder/vergunningsaanvrager ingediende informatie. Welke informatie moet worden aangeleverd, is vastgelegd in landelijke en lokale wet- en regelgeving. Het resultaat van het Overheidsbesluit bodemverontreiniging (SLD) omvat de status van de verontreiniging, vastgestelde verontreinigingscontouren, saneringscontouren en nazorgcontouren met eventueel opgelegde gebruiksbeperkingen.
Een overheidsbesluit wordt genomen op basis van door de melder/vergunningsaanvrager ingediende informatie. Welke informatie moet worden aangeleverd, is vastgelegd in landelijke en lokale wet- en regelgeving. Het registratieobject Overheidsbesluit bodemverontreiniging omvat de status van de verontreiniging, vastgestelde verontreinigingscontouren, saneringscontouren en nazorgcontouren.

## Samenhang met andere registratiedomeinen en -objecten
In de BRO zijn vier registratieobjecten opgenomen die een samenhang hebben met gegevens die in het kader van milieuhygiënisch bodemonderzoek worden verzameld, dat zijn:
- Domein Bodem- en grondonderzoek:
- Booronderzoek (BHR)
- Domein Grondwatermonitoring:
- Grondwatermonitoringput (GMW)
- Grondwaterkwaliteitsonderzoek (GAR)
- Grondwatermonitoringnet (GMN)

Er is gekozen om een strikte scheiding aan te brengen. In de praktijk zijn deze werkvelden ook gescheiden. De wijze waarop deze registratieobjecten worden aangeleverd en zijn gemodelleerd verschillen dusdanig van het milieudomein dat dit het beheer te complex zou maken.
Er is gekozen om een strikte scheiding aan te brengen tussen dat ontstaan in het milieudomein en andersoortige data. De wijze waarop deze registratieobjecten worden aangeleverd en zijn gemodelleerd verschillen dusdanig van het milieudomein dat dit het beheer te complex zou maken. In de praktijk zijn deze werkvelden ook gescheiden.

Waar mogelijk zijn de standaarden van deze registratieobjecten geraadpleegd en/of gebruikt als basis bij het vaststellen van de standaarden voor de registratieobjecten binnen het Domein Milieukwaliteit.
Waar mogelijk zijn de standaarden van genoemde registratieobjecten wel gebruikt als basis bij het vaststellen van de standaarden voor de registratieobjecten binnen het domein milieukwaliteit.

- Domein Bodem- en grondonderzoek: standaarden voor het vaststellen van de bodemopbouw bij milieuhygiënisch booronderzoek wijken op onderdelen af van standaarden uit bodemkundig onderzoek.
- Domein Grondwatermonitoring: er is gekozen om de grondwatermonitoringnetten die zijn opgericht in het kader van milieuhygiënisch bodemonderzoek ondereel te laten zijn van milieuhygiënisch bodemonderzoek (SAD), en niet bij het registratieobject grondwatermonitoringnet op te nemen.
- Domein Bodem- en grondonderzoek: standaarden voor het vaststellen van de bodemopbouw bij milieuhygiënisch booronderzoek wijken op onderdelen af van standaarden uit bodemkundig of geotechnisch onderzoek.
- Domein Grondwatermonitoring: er is vooralsnog gekozen om de grondwatermonitoringnetten die zijn opgericht in het kader van milieuhygiënisch bodemonderzoek onderdeel te laten zijn van milieuhygiënisch bodemonderzoek (SAD) en niet bij het registratieobject grondwatermonitoringnet op te nemen.

0 comments on commit d2d77d4

Please sign in to comment.