-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
ch2.html
79 lines (75 loc) ยท 45 KB
/
ch2.html
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
<html lang=ko>
<head>
<meta charset="utf-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width,initial-scale=1.0,minimum-scale=1.0,maximum-scale=1.0,user-scalable=no">
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="book.css">
</head>
<body>
<div id="content">
<h1>2์ฅ. ์ง๋ณด์ ์ํธ๋กํผ</h1>
<p>์์ ์ธ๊ธํ๋ฏ์ด ์์ฐ์ ๋ฌด์ง์๋ฅผ ํฅํ ํต๊ณ์ ๊ฒฝํฅ, ๋ซํ ์์คํ
์์ ์ํธ๋กํผ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ์ด์ญํ ์ 2๋ฒ์น์ ์ํด ํํ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ ์ธ๋ฅ๋ ๋ซํ ์์คํ
์ด ์๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ๋ถ๋ก๋ถํฐ ์์๋ฌผ์ ์ญ์ทจํด์ ์๋์ง๋ฅผ ์์ฐํ๋ฉฐ, ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ทธ์ ๊ฐ์ ์ฐ๋ฆฌ ์๋ช
๋ ฅ์ ๊ทผ์์ ํฌํจํ๋ ๋ ํฐ ์ธ์์ ์ผ๋ถ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ ์ค์ํ ์ฌ์ค์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ฐ๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ํตํด ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐ์๋ค์ด๊ณ , ์ด ์ ๋ณด์ ๊ธฐ๋ฐํด ํ๋ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>์ฐ๋ฆฌ์ ํ๊ฒฝ์ ๊ด๊ณ์ ๊ดํ ํ ์ด ์ง์ ์ ์ค์์ฑ์ ์ด๋ฏธ ๋ฌผ๋ฆฌํ์๋ค์๊ฒ ์ ์๋ ค์ ธ ์๋ค. ์ด ๊ด์ ์์ ์ ๋ณด์ ์ญํ ์ ๋ํ, "๋งฅ์ค์ฐ ์ ๋ น(demon)"์ด๋ผ ๋ถ๋ฆฌ๋, ํด๋ฝ ๋งฅ์ค์ฐ์ ํ๋ฅญํ ํํ์ด ์๋๋ฐ, ์๋์ ๊ฐ์ด ์ค๋ช
ํ ์ ์์๊ฒ ๊ฐ๋ค.</p>
<p>๋ชจ๋ ๊ณณ์ ์จ๋๊ฐ ์ผ์ ํ ๊ฐ์ค ์์๊ฐ ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์. ๊ฐ์ค ์
์ ์ค ์ด๋ค ๊ฒ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฒ๋ค๋ณด๋ค ๋น ๋ฅผ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ ์์ ์์ ๊ฐ์ค๋ฅผ ์ด ์์ง์ผ๋ก ํต๊ณผ์ํค๋ ์์ ๋ฌธ์ด ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ์ด์์ง์ ๋ฐฐ๊ธฐ๊ด์ ๋๋ค๋ฅธ ๋ฌธ์ ํตํด์ ๋ค์ ๊ฐ์ค์์๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋๋ค. ๊ฐ๊ฐ์ ๋ฌธ์๋ ๋ค๊ฐ์ค๋ ๋ถ์๋ค์ ๊ด์ฐฐํ๊ณ ๊ทธ๋ค์ ์๋์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌธ์ ์ด๊ณ ๋ซ์์์๋ ์์ ์กด์ฌ๊ฐ ์๋ค.</p>
<p>์ฒซ๋ฒ์งธ ๋ฌธ์ ์๋ ์ ๋ น์ ์์๋ก๋ถํฐ ์ค๋ ๋น ๋ฅธ ์๋์ ๋ถ์์๊ฒ๋ง ๋ฌธ์ ์ด๊ณ ๋๋ฆฐ ์๋์ ๋ถ์์๊ฒ๋ ๋ฌธ์ ๋ซ๋๋ค. ๋๋ฒ์งธ ๋ฌธ์ ์๋ ์ ๋ น์ ์ญํ ์ ์ ํํ ๊ทธ ๋ฐ๋๋ค: ์์๋ก๋ถํฐ ์ค๋ ๋๋ฆฐ ์๋์ ๋ถ์์๊ฒ๋ง ๋ฌธ์ ์ด๊ณ ๋น ๋ฅธ ์๋์ ๋ถ์์๊ฒ๋ ๋ฌธ์ ๋ซ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ์ชฝ์ ์จ๋๋ ๋์์ง๊ณ , ๋ค๋ฅธ์ชฝ์ ์จ๋๋ ๋ฎ์์ง๋ฉด์ ๋๋ฒ์งธ ์ ํ์ ์๊ตฌ๊ธฐ๊ด์ ๋ง๋ ๋ค. ์ฆ, ์ฃผ์ด์ง ์์คํ
๋ด์ ์๋์ง์ ํฉ์ ๋ณ์น ์๋๋ค๋ ์ด์ญํ ์ 1๋ฒ์น์ ์๋ฐฐํ์ง ์์ง๋ง, ์๋์ง๋ ์๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋์ ๊ณณ์์ ๋ฎ์ ๊ณณ์ผ๋ก ์ด๋ํ๋ค๋ ์ด์ญํ ์ 2๋ฒ์น์ ์๋ฐฐํ๋ ์๊ตฌ๊ธฐ๊ด์ด๋ค. ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋งํ๋ฉด, ๋งฅ์ค์ฐ ์ ๋ น์ ์ํธ๋กํผ ์ฆ๊ฐ์ ๊ฒฝํฅ์ ๊ทน๋ณตํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.</p>
<p>์ด ์์ด๋์ด๋ฅผ ์ข๋ ์ ์ค๋ช
ํ๊ธฐ ์ํด ์งํ์ฒ ์์ ๋ ๊ฐ์ ํ์ ๋ฌธ ์ฌ์ด๋ฅผ ์์ฑ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ๊ตฐ์ค์ ์๊ฐํด ๋ณด์. ํ๋์ ํ์ ๋ฌธ์ผ๋ก๋ ํน์ ํ ์๋๋ก ๋ฌ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋๋ง ๋ด๋ณด๋ด๊ณ , ๋ค๋ฅธ ํ๋์ ๋ฌธ์ผ๋ก๋ ์ฒ์ฒํ ์์ง์ด๋ ์ฌ๋๋ง ๋ด๋ณด๋ธ๋ค. ์งํ์ฒ ์์ ์๋ ์ฌ๋๋ค์ ์ฐ์ฐํ ์์ง์์ ์ฒซ๋ฒ์งธ ํ์ ๋ฌธ์ ๋น ๋ฅด๊ฒ ํต๊ณผํ๋ ์ฌ๋๋ค์ ํ๋ฆ๊ณผ ๋๋ฒ์งธ ํ์ ๋ฌธ์ ๋๋ฆฌ๊ฒ ํต๊ณผํ๋ ์ฌ๋๋ค์ ํ๋ฆ์ผ๋ก ๋ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ๋ ๊ฐ์ ํ์ ๋ฌธ์ด ํธ๋ ๋๋ฐ(์ญ์์ฃผ: ๋ฌ๋๋จธ์ ํน์ ๋ฐ๋ก ๋ฐ์ ๋๋ฆฌ๋ ๊ธฐ๊ตฌ)์ ์ค์นํ ํต๋ก์ ์ฐ๊ฒฐ๋๋ค๋ฉด ๋น ๋ฅด๊ฒ ์์ง์ด๋ ์ฌ๋๋ค์ ๋๋ฆฐ ์ฌ๋๋ค์ ๋นํด ํธ๋ ๋๋ฐ์ ํ์ชฝ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ ์ ๋๋ฆฌ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ตฐ์ค๋ค์ ์ฐ์ฐํ ์์ง์์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ์ฉํ ์๋์ง๋ฅผ ์ป์ด ๋ผ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>์ฌ๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ ์ธ๋์ ๋ฌผ๋ฆฌํ๊ณผ ๊ณผ๊ฑฐ ์ธ๋์ ๋ฌผ๋ฆฌํ ์ฌ์ด์ ๋งค์ฐ ํฅ๋ฏธ๋ก์ด ์ฐจ์ด์ ์ด ์๊ฒจ๋๋ค. 19์ธ๊ธฐ ๋ฌผ๋ฆฌํ์์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป๋๋ฐ ์๋ฌด๋ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ค์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋งฅ์ค์ฐ์ ๋ฌผ๋ฆฌํ์์๋ ๋งฅ์ค์ฐ์ ์ ๋ น์ด ์์ ์ ๊ณ ์ ํ ์ ์์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ ๋ง์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด์ ํ๋ ๋ฌผ๋ฆฌํ์ ์ ๋ น์ด ๋ฌธ์ ์ด๊ณ ๋ซ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ์ ๋ณด๋ ์ผ์ข
์ ๊ฐ๊ฐ๊ธฐ๊ด-์ด ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋์ ํด๋นํ๋-์ ํตํด์๋ง ์ป์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์ธ์ํ๊ณ ์๋ค. ์ ๋ น์ ๋์ ๋ถ๋ชํ๋ ๋น์ ๊ธฐ๊ณ์ ์ธ ์์ง์์ ๋ธ๋ ค์ค๋ ์๋์ง ์๋ ๋ณด์ถฉ๋ฌผ์ด ์๋๋ผ ๊ธฐ๊ณ์ ์ธ ์์ง์ ์์ฒด์ ์ฃผ์ ์์ฑ์ ์ผ๋ถ์ด๋ค. ๋น์ด ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋๋ฆฌ์ง ์๊ณ ์๋ ์ด๋ค ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ ๋น์ ๋ฐ์ ์ ์๊ณ , ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๋น์ด ์
์๋ฅผ ๋๋ฆฌ์ง ์๊ณ ์๋ ์
์์ ์์น๋ฅผ ์๋ ค์ค ์ ์๋ค. ์ด๊ฑด ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์์ํ๊ฒ ์ญํ์ ์ธ ๊ด์ ์์๋ง ๋ณด๋๋ผ๋ ๊ฐ์ค์ค์ด ๋จ์ํ ๊ฐ์ค๋ง์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ํํ์ํ์ผ ์๋ ์๊ณ ์๋ ์๋ ์๋ ๊ฐ์ค์ ๋น์ ํจ๊ป ํฌํจํ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ง์ฝ ๊ฐ์ค์ ๋น์ด ํํ ์ํ์ ์๋ค๋ฉด, ํ๋ ๋ฌผ๋ฆฌํ์ ์์น์ ๋ฐ๋ผ ๋งฅ์ค์ฐ์ ์ ๋ น์ ๋น์ด ์ ํ ์๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ฅ๋์ด ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋๊ฑธ ์
์ฆํ ์ ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ ๋ฐฉํฅ์์ ๋ ์์ค๋ ๋น์ ๊ตฌ๋ฆ์ ๋ณด๊ฒ ๋ ํ
๋ฐ ์ด๋ฅผ ํตํด์๋ ๊ฐ์ค ์
์์ ์์น๋ ์ด๋๋์ ์ ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋งฅ์ค์ฐ์ ์ ๋ น์ ํํ์ํ๊ฐ ์๋ ์์คํ
์์๋ง ์ผํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ๋ฐ ์์คํ
์์๋ ๋น๊ณผ ๊ฐ์ค ์
์์ ์ผ์ ํ ์ถฉ๋์ด ๋น๊ณผ ๊ฐ์ค๋ฅผ ํํ์ํ๋ก ๋ง๋ค๊ธฐ ์ฌ์ธ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ ๋ น์ด ์ํธ๋กํผ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐฉํฅ์ ์ผ์์ ์ผ๋ก ๋ฐ๊ฟ ์ ์์์ง ๋ชฐ๋ผ๋ ๊ฒฐ๊ตญ์๋ ์ฌ๊ทธ๋ฌ๋ค๊ณ ๋ง๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>๋งฅ ์ค์ฐ์ ์ ๋ น์ ์์คํ
์ธ๋ถ์์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋น์ด ๊ณต๊ธ๋์ผ๋ง ๋ฌดํํ ์ผํ ์ ์๊ณ , ์ด๋ ๊ฒ ๋๋ฉด ์
์๋ค ์์ฒด์ ๊ธฐ๊ณ์ ์ธ ์จ๋์ ์ผ์นํ์ง ์๊ฒ ๋๋ค. ์ด๊ฑด ์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ ์์ฃผ ์ต์ํ ์ํฉ์ธ๋ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ์์ผ๋ก๋ถํฐ ์ค๋ ๋น์ ๋ฐ์ฌํ๋, ์ฐ๋ฆฌ ์ฃผ๋ณ์ ์ฐ์ฃผ๋ฅผ ๋ณด๊ณ ์๊ณ ์ด ํ์์ ์ง๊ตฌ์์ ๊ธฐ๊ณ์ ์์คํ
๊ณผ ์ ํ ํํ์ ์ด๋ฃจ๊ณ ์์ง ์๋ค. ์๋ฐํ๊ฒ ๋งํ๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ฒ๋์ ํ์์ผ๋ก ๋ถํฐ ๋์ค๋ ๋น์ ํตํด ํ์จ 50๋ ๋๋ 60๋์ ์จ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ์
์๋ค์ ๋ง์ฃผ ๋ํ๊ณ ์๋ค.</p>
<p>ํํ์ํ์ ์์ง ์์ ์์คํ
ํน์ ๊ทธ ์์คํ
์ ์ผ๋ถ์์๋ ์ํธ๋กํผ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ํธ๋กํผ๋ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ํ ์๋ ์๋ค. ์ด์ฉ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ด๊ณ ์๋ ์ธ์์ ์ด ๋นํํ์ฑ์ ๋จ์ง ๊ฒฐ๊ตญ์ ํํ์ํ๋ก ๊ฐ๊ฒ ๋์ด์๋ ๋ด๋ฆฌ๋ง๊ธธ์ ํ ๋จ๊ณ์ ๋ถ๊ณผํ ์ง๋ ๋ชจ๋ฅธ๋ค. ๋จธ์ง์์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฃฝ์ ๊ฒ์ด๊ณ , ์ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๋๋ฌ์ผ ์ฐ์ฃผ ์ ์ฒด๊ฐ ์ด์ฃฝ์(heat death) ์ํ๋ก ์๋ฉธ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋งค์ฐ ๋์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ํ์์ ์ธ์์ ์๋ก์ด ์ผ์ ์ผ์ด๋์ง ์๋ ํ๋์ ๊ฑฐ๋ํ ์ดํํ์ผ๋ก ์ถ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๊ณ ๋ฌด์๋ฏธํ ํ๋ ์ธ์ ์๋ฌด๊ฒ๋ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ ์๊ธฐ์๋ ๋จ์ผ์ฑ(uniformity)๋ง ๋จ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>๊ทธ๋ฌ๋ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ง ์ธ์์ ์ฃฝ์์ ๋ง์ง๋ง ๋ฌด๋์ ์๋ ๊ด๊ฐ์ ์๋๋ค. ์ฌ์ค ์ด ๋ง์ง๋ง ๋ฌด๋๋ค์ ๊ด๊ฐ์ด ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋น์ฅ ์ผ๋์ ๋๊ณ ์๋ ์ธ์์์ , ๋น๋ก ์์์ ์๊ฐ์์ ์ฌ์ํ ์ผ๋ถ์ ์ง๋์ง ์๊ฒ ์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชฉ์ ์ ์์ฃผ ์ค์ํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ง๋๋ ๋ฌด๋๋ค์ด ์๊ณ , ๊ฑฐ๊ธฐ์ ์ํธ๋กํผ๋ ์ฆ๊ฐํ์ง ์์ผ๋ฉฐ ์กฐ์ง๊ณผ ๊ทธ ์๊ด์ด์ธ ์ ๋ณด๊ฐ ํ์ฑ๋๊ณ ์๋ค.</p>
<p>์์ ์ธ๊ธํ, ๊ณ ๋ฆฝ๋ ์ง์ญ์์์ ์กฐ์ง์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋จ์ง ์ด์์๋ ์๋ช
์ฒด์ ์กฐ์ง์ ๊ตญํ๋์ง ์๋๋ค. ๊ธฐ๊ณ ์ญ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ค์ ์กฐ์ง์ ๋นํ๋ฉด ํฌ๋ฐํ๊ณ ๋ถ์์ ํ ์กฐ์ง์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง๋ง, ์ง์ญ์ ์ด๊ณ ์ผ์์ ์ธ ์ ๋ณด์ ์ถ์ ์ ๊ธฐ์ฌํ๊ณ ์๋ค.</p>
<p>์ฌ ๊ธฐ์ ๋๋ ์ ์ ์๋ช
, ๋ชฉ์ , ์ํผ ๋ฑ์ ๋จ์ด๊ฐ ์ ๊ตํ ๊ณผํ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋งค์ฐ ๋ถ์ ์ ํ๋ค๋ ์๋ฏธ๋ก ์ ๊ด์ ์ ์ธ๊ธํ๊ณ ์ถ๋ค. ์ด ์ฉ์ด๋ค์ ํน์ ํ์๋ค์ ๊ทธ๋ฃน์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํ๋์ ํต์ผ์ฑ์ผ๋ก ์ธ์ํจ์ผ๋ก ์ธํด ์๋ฏธ๋ฅผ ์ป์์ง๋ง, ์ฌ์ค์ ์ด ํต์ผ์ฑ์ ํน์ง์ง์ ์ ์ ํ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ง ๋ชปํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ "์๋ช
ํ์"์ผ๋ก ์ด๋ฆ ๋ถ์ธ ํน์ฑ์ ์ผ์ ๋ถ๋ถ์ ๊ฐ์ง๊ธด ํ์ง๋ง "์๋ช
"์ด๋ ์ฉ์ด๋ฅผ ์ ์ํ๋ ๋ชจ๋ ์ฐ๊ด๋ ์์์ ๋ถํฉํ์ง๋ ์๋ ์๋ก์ด ํ์์ ๋ฐ๊ฒฌํ ๋๋ง๋ค, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ค์ ํฌํจ์ํฌ ์ ์๋๋ก "์๋ช
"์ด๋ ๋จ์ด๋ฅผ ํ์ฅํ ๊ฒ์ธ์ง ์๋๋ฉด ์ด ๋จ์ด๋ฅผ ์ข๋ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์ ์ํด์ ์ด๋ค์ ๋ฐฐ์ ํ ๊ฒ์ธ์ง ํ๋ ๋ฌธ์ ์ ์ง๋ฉดํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ณผ๊ฑฐ์ ๋ฐ์ด๋ฌ์ค๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ฉด์ ์ด ๋ฌธ์ ์ ๋ถ๋ชํ ์ ์ด ์๋ค. ๋ฐ์ด๋ฌ์ค๋ ์๋ช
์ ์ผ๋ถ ๊ฒฝํฅ์ - ์ง์๋๊ณ ์ฆ์ํ๊ณ ์กฐ์งํํ๋- ๋ณด์ด์ง๋ง ์ด๋ฌํ ๊ฒฝํฅ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ฐ์ ๋ ํํ๋ก ํ์ถํ์ง๋ ์๋๋ค. ๊ธฐ๊ณ์ ์๋ฌผ์ ํ๋ ์ฌ์ด์๋ ํ์คํ ์ ์ฌ์ฑ์ด ์กด์ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ์ด์์๋ ์๋๋ ํ๋ ๋ฌธ์ ๋, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชฉ์ ์, ์๋ฏธ๋ก ์ ์ด๊ณ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ ์ชฝ์ ์ ํํ๊ฑด ์ฐ๋ฆฌ์ ํธ์์ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ถํฉํ๊ธฐ๋ง ํ๋ฉด ๋๋ค. ํํฐ ๋คํฐ(Humpty Dumpty)๊ฐ ๊ทธ์ ์ฃผ๋ชฉํ ๋งํ ๋จ์ด๋ค์ ๋ํด ์ด๋ ๊ฒ ๋งํ ๊ฒ์ฒ๋ผ. "I pay them extra, and make them do what I want" (์ญ์์ฃผ: ์ด์ํ ๋๋ผ์ ์๋ฆฌ์ค์ ๋์ค๋ ์ด์ผ๊ธฐ์. ํํฐ๋คํฐ๊ฐ glory ๋ผ๋ ๋จ์ด๋ฅผ ์ด์ํ๊ฒ ์ฌ์ฉํ์ ์๋ฆฌ์ค๊ฐ ๊ทธ ์๋ฏธ๋ฅผ ๋ฌป๋๋ค. ํํฐ๋คํฐ๋ ์ด๋ ๊ฒ ๋ตํ๋ค. 'When I use a word, it means just what I chooseit to mean -- neither more nor less.' ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ impenetrability ๋ผ๋ ๋จ์ด์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ฅํฉํ๊ฒ ์ค๋ช
ํ๊ณ ๋์ ์ด๋ ๊ฒ ๋งํ๋ค. 'When I make a word do a lot of work like that, I always pay it extra.')</p>
<p>๋ง์ผ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ "์๋ช
" ์ด๋ ๋จ์ด๋ฅผ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ํธ๋กํผ ์ฆ๊ฐ์ ํ๋ฆ์ ์ญํํด์ ํค์์น๋ ๋ชจ๋ ํ์์ ํฌํจํ๋๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ ์ถ๋ค๋ฉด ์ผ๋ง๋ ์ง ๊ทธ๋ ๊ฒ ํ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ๊ทธ๋ ๊ฒ๋๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํํ ์๋ช
์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฑฐ์ ์ ์ฌ์ฑ์ด ์๋ ์ฒ๋ฌธํ์ ์ธ ํ์๋ค์ ์๋ช
์ ํฌํจ์์ผ์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ด ์๊ฒฌ์ผ๋ก๋ "์๋ช
", "์ํผ", "vitalism" (์ญ์์ฃผ: ์๊ธฐ๋ก . ์๋ช
์๋ ๋ฌผ๋ฆฌ, ํํ์ ์์ ์ด์์ ๊ฒ์ด ์๋ค๋ ์์น) ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์๋ฌธ์ ๋จ๊ธฐ๋(question-begging) ์ฉ์ด๋ค์ ํผํ๊ณ , ๋จ์ํ๊ฒ ๊ธฐ๊ณ์ ์ฐ๊ด์ง์ด์ ์ด์ผ๊ธฐํ๋๊ฒ ์ต์ ์ด๋ค. ์๋๋ฉด ๊ธฐ๊ณ ์ญ์ ๊ฑฐ๋ํ ์ํธ๋กํผ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ํ๋ ์์ ๋ด์์ ์ํธ๋กํผ๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ์ง์ญ์ ๋ํ๋ธ๋ค๋ ์ธก๋ฉด์์ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๋ฎ์ง ์์๋ค๊ณ ํ ์ด์ ๊ฐ ์๊ธฐ๋๋ฌธ์ด๋ค.</p>
<p>์ด์์๋ ์ ๊ธฐ์ฒด๋ฅผ ๊ธฐ๊ณ์ ๋น๊ตํ ๋ ๋๋ ํ์๊ฐ๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์๊ณ ์๋ ์๋ช
์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ , ํํ์ , ์ ์ ์ ์์ฉ์ด ์๋ช
์ ๋ชจ๋ฐฉํ๋ ๊ธฐ๊ณ์ ๊ทธ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๋ค๋๊ฑธ ์๋ฏธํ์ง ์๋๋ค. ๋๋ ๋จ์ํ ๊ทธ๋ค์ด ๋๋ค ์ง์ญ์ ์ธ ๋ฐ-์ํธ๋กํผ ๊ณผ์ ์ ์ ํ์ ์ธ ์๊ฐ ๋๋ค๋๊ฑธ ์๋ฏธํ ๋ฟ์ธ๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๋ฐ-์ํธ๋กํผ ๊ณผ์ ์ ์๋ฌผํ์ ์ด๋ ๊ธฐ๊ณ์ ์ธ ์ฉ์ด์ ์ ์ ํ์ง ์์ ๋ค๋ฅธ ๋ง์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ์ํด์๋ ์์๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>์๋ํ ๋ถ์ผ์ฒ๋ผ ๋งค์ฐ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ฑ์ฅํ๊ณ ์๋ ๋ถ์ผ์์ ์๋ช
์ ๋ชจ๋ฐฉํ๋ ์คํ ๋งํ์ ๊ดํ ๋ฒ์ฉ์ ์ธ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ง๋ค์ด๋ด๊ธด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ์ง๋ง, ์ค์ ๋ก ์กด์ฌํ๋ ์ด ๊ธฐ๊ณ๋ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฅ๋ค์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฐ์กฐํ๊ณ ์ถ๋ค. ํ๊ฐ์ง๋ ๊ทธ๋ค์ด ํน์ ํ ์์
์ ์ํํ๋ ๊ธฐ๊ณ๋ผ๋ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ๋๋ฌธ์ ๊ทธ๋ค์ ์์
์ ์ํํ๋ (์ฌ๋์ ํ์ด๋ ๋ค๋ฆฌ์ ํด๋นํ๋) ์คํ๊ธฐ๊ด์ ๋ฐ๋์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๋๋ฒ์งธ๋ ๊ทธ๋ค์ด ๊ด์ ์ง๋ ์จ๋๊ณ์ ๊ฐ์ ๊ฐ๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ํตํด ์ธ๋ถ ์ธ๊ณ์ ๊ณต๋ช
ํ๋ค๋ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด ๊ฐ๊ฐ๊ธฐ๊ด์ ์ฃผ๋ณํ๊ฒฝ์ ์๋ ค์ค ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ทธ๋ค์ด ์ํํ๊ฑฐ๋ ์ํํ์ง ๋ชปํ ์์
์ ๊ธฐ๋กํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. ์ด ๋ง์ง๋ง ๊ธฐ๋ฅ์, ์์ ์ธ๊ธํ๋ฏ์ด, ํผ๋๋ฐฑ์ด๋ผ ๋ถ๋ฆฌ๋๋ฐ, ๊ณผ๊ฑฐ์ ์ํ ์์
์ ํตํด ๋ฏธ๋์ ํ๋์ ์กฐ์ ํ ์ ์๊ฒ ํ๋ค. ํผ๋๋ฐฑ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐ์ฌ์์ฉ์ฒ๋ผ ๋จ์ํ ๊ฒ์ผ ์๋ ์๊ณ , ๊ณผ๊ฑฐ์ ํ๋์ด ํน์ ํ ์์ง์๋ง์ ์กฐ์ ํ๋๊ฒ ์๋๋ผ ํ๋์ ์ ์ฑ
์ ๋ถ๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ ๋์ ์์ค์ ๊ฒ์ผ ์๋ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ฑ
-ํผ๋๋ฐฑ์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์๋ ํ๊ฐ์ง ์ธก๋ฉด์์๋ ์กฐ๊ฑด๋ฐ์ฌ๋ก ๋ํ๋๊ธฐ๋ ํ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ํ ์ธก๋ฉด์์๋ ํ์ต์ผ๋ก ๋ํ๋๊ธฐ๋ ํ๋ค.</p>
<p>์ด๋ฐ ํํ์ ๋ชจ๋ ํ๋๊ณผ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํนํ ๋ ๋ณต์กํ ํ๋์๋ ํผ๋๋ฐฑ๋ ์ ๋ณด์ ๊ธฐ๋ฐํด ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ๋ค์์ ๋ฌด์์ ํ ์ง ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ค์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ธฐ๊ด์ด ์์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ํผ๋๋ฐฑ๋ ์ ๋ณด๋ ์๋ช
์ฒด์ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ์ ์ ์ฌํ ๊ธฐ๊ตฌ์ ์ ์ฅ๋๋ค.</p>
<p>๋น์ ํฅ์ ๋ฌ๋ฆฌ๊ฑฐ๋ ๋น์ผ๋ก๋ถํฐ ๋๋ง์น๋ ๋จ์ํ ๊ธฐ๊ณ๋ฅผ ๋ง๋๋๊ฑด ์ฌ์ด ์ผ์ด๋ค. ๋ง์ฝ ์ด ๊ธฐ๊ณ๋ค ์์ ์ด ๋น์ ๋ธ๋ค๋ฉด ๋ช ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ณ๋ค์ด ๋ชจ์ด๋ฉด ๊ทธ๋ ์ด ์๋ ๋ฐ์ฌ๊ฐ ๊ทธ์ ์ฑ
"The Living Brain"์์ ๋ฌ์ฌํ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณต์กํ ํํ์ ์ฌํ์ ํ๋์ ๋ณด์ด๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ง๊ธ์ ์ด๋ฐ ์ข
๋ฅ์ ์ข๋ ๋ณต์กํ ๊ธฐ๊ณ๋ค์ด ๋จ์ํ ๊ธฐ๊ณ ์์ฒด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ์ ์ ์ฌ์ฒด์ธ ์ ๊ฒฝ์์คํ
์ ํ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํ ๊ณผํ์ ์ฅ๋๊ฐ์ ์ง๋์ง ์๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ๋ฐ์ค์ธ ๊ธฐ์ ์ด ๊ฐ๊น์ด ๋ฏธ๋์ ์ด๋ค ์ ์ฌ๋ ฅ์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๊ฒ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ธฐ๋ํ ๋งํ๋ค.</p>
<p>์ ๊ฒฝ๊ณ์ ์๋ํ ๊ธฐ๊ณ๋ ์ด๋ค์ด ๊ณผ๊ฑฐ์ ๋ด๋ ธ๋ ํ๋จ๋ค์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ๋จ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ์ฅ์น๋ผ๋ ์ ์์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๋ฎ์์๋ค. ๊ฐ์ฅ ๋จ์ํ ํํ์ ๊ธฐ๊ณ ์ฅ์น๋ ์ค์์น๋ฅผ ์ด๊ฑฐ๋ ๋ซ๋ 2๊ฐ์ง ๋์ ์ค ํ๋๋ฅผ ์ ํํ๋ ํ๋จ์ ๋ด๋ฆด ๊ฒ์ด๋ค. ์ ๊ฒฝ๊ณ์์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ์ ๊ฒฝ์ฌ์ ์ญ์ ์๊ทน์ ์ ๋ฌํ ์ง ๋ง์ง๋ฅผ ํ๋จํ๋ค. ๊ธฐ๊ณ์ ์ ๊ฒฝ ์์ชฝ ๋ชจ๋, ๊ณผ๊ฑฐ์ ํ๋จ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ๋ฏธ๋ก์ ํ๋จ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ํน์ ํ ๊ธฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ์ ๊ฒฝ ์์คํ
์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ์์
์ ๋๋ถ๋ถ์ด "์๋ต์ค"๋ผ ๋ถ๋ฆฌ๋ ๋งค์ฐ ๋ณต์กํ ๋ถ๋ถ์์ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋๋ฐ, ์๋ต์ค๋ก ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ์ ๊ฒฝ์ฌ์ ๊ฐ ๋ค์ด์์ ํ ๊ฐ์ ์ ๊ฒฝ ์ฌ์ ๋ก ๋๊ฐ๊ฒ ๋๋ค. ๋ง์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด ํ๋จ๋ค์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ฅผ ์๋ต์ค์ ๋์์ ํ๊ณ์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์ ํ ์ ์๋๋ฐ, ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋งํ๋ฉด, ๋ฐ์ผ๋ก ๋๊ฐ๋ ์ฌ์ ๊ฐ ์๋ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ช ๊ฐ์ ๋ค์ด์ค๋ ์ฌ์ ๊ฐ ์์ฉํด์ผ ํ๋์ง๊ฐ ํ๋จ์ ๊ทผ๊ฑฐ๊ฐ ๋ ์ ์๋ค.</p>
<p>์ด๊ฒ์ด ๊ธฐ๊ณ์ ์๋ฌผ๊ฐ ์ ์ฌ์ฑ์ ์ ์ด๋ ์ผ๋ถ๋ถ์ ๊ธฐ์ด๋ค. ์๋ฌผ์ ์๋ต์ค๋ ๊ธฐ๊ณ์ ์ค์์น ์ฅ๋น์ ํด๋นํ๋ค. ๊ธฐ๊ณ์ ์๋ฌผ๊ฐ์ ์ข๋ ์์ธํ ๊ด๊ณ๋ ์ํฐ ๋ฐ์ฌ์ ๋ก์ค ์ ์ฌ๋น ๋ฐ์ฌ์ ๋งค์ฐ ์๊ฐ์ ์ฃผ๋ ์ฑ
๋ค์ ์ฐธ๊ณ ํ๊ธฐ ๋ฐ๋๋ค. (์ฃผ. W. Ross Ashby, Design for a Brain, Wiley, New York, 1952, and W. Grey Walter, The Living Brain, Norton, New York, 1953)</p>
<p>๊ธฐ๊ณ๋ ์๋ฌผ๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก, ์์ ๋งํ๋ฏ์ด, ์ํธ๋กํผ ์ฆ๊ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ฒฝํฅ์ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ผ์์ ์ผ๋ก ์ ํญํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณด์ด๋ ์ฅ์น์ด๋ค. ํ๋จ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํตํด ๊ธฐ๊ณ๋ ํฉํํ ๋๋ ค๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ฒฝํฅ์ ๊ฐ์ง ์ธ๊ณ ์์์ ์์ ์ ์ฃผ๋ณ์ ์กฐ์ง์ ํ์ฑํ๋ ๊ตญ์ง์ ์ธ ์์ญ์ ํ์ฑํ ์ ์๋ค.</p>
<p>๊ณผํ์๋ค์ ํญ์ ์ฐ์ฃผ์ ์ง์(order)์ ๊ตฌ์กฐ(organization)๋ฅผ ๋ฐ๊ฒฌํ๊ณ ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ณ ์๊ณ , ๋ฐ๋ผ์ ์ต๋์ ์ ์ธ ๋ฌด์ง์(disorganization)๋ฅผ ์๋๋ก ๊ฒ์์ ํ๊ณ ์๋ค. ์ด ์
๋ง๋ ๋ง๋๊ต์ ์ธ๊ฐ ์๋๋ฉด ์์ฐ๊ตฌ์คํธ์ ์ธ๊ฐ? ์ด๊ฒ์ ์ง์์ ๋ฐ๋๋๋ ํ์ธ๊ฐ ์๋๋ฉด ์ง์ ์์ฒด์ ๋ถ์ฌ์ผ ๋ฟ์ธ๊ฐ? ์ด ๋ ์ข
๋ฅ์ ์
๋ง ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๋ ์ด๋ค์ ๋ํญํ๋ ์ ๋ต์์ ๋๋ฌ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง๋๊ต์ ์ธ ์
๋ง๋ ๋ค๋ฅธ ์ ๋ค๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ด๋ป๊ฒ๋ ์ด๊ธฐ๊ณ ์ ํ๋ฉฐ, ์น๋ฆฌ๋ฅผ ์ป๊ธฐ ์ํด ์ด๋ ํ ๊ตํํ ์ ์์ ์์ฅ์ ๋ ๋ง๋คํ์ง ์๋ ์ ์ด๋ค. ํนํ, ๊ทธ๋ ํผ๋์ ์ ์ฑ
์ ์จ๊ธธ ๊ฒ์ด๋ฉฐ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ทธ์ ์ ์ฑ
์ ๋ฐ๊ฒฌํ๊ธฐ ์์ํ๋ ์กฐ์ง์ ๋ณด์ด๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์ด๋ ์์ ๋จ๊ฒจ๋๊ธฐ ์ํด ์ ์ฑ
์ ๋ฐ๊ฟ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ฉด์, ์์ฐ๊ตฌ์คํธ์ ์ธ ์
๋ง๋ ๊ทธ ์์ ์ด ํ์ด ์๋๋ผ ์ฐ๋ฆฌ ์์ ์ ์ฝํจ์ ์ฒ๋์ผ ๋ฟ์ธ๋ฐ, ๋ฐํ๋ด๊ธฐ๊น์ง๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ ๋
ธ๋ ฅ์ ํ์๋ก ํ๊ฒ ์ง๋ง ์ผ๋จ ๋ฐํ๋๋ค๋ฉด ๊ทธ๊ฒ์ ๋ชฐ์๋ธ ๊ฒ์ด๋ผ ๋ณผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์
๋ง๋ ๋จ์ํ ์ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์ข๋ ํผ๋์ค๋ฝ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ฏธ ๋ฐํ์ง ์ ์ฑ
์ ๋ฐ๊พธ์ง๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง๋๊ต์ ์ธ ์
๋ง๋ ์ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์๋๋ก ํฌ์ปค ๊ฒ์์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ๊บผ์ด ๋ธ๋ฌํ์ ์ฌ์ฉํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ธ๋ฌํ์ ํฐ ๋
ธ์ด๋ง์ด ๊ทธ์ ๊ฒ์์ด๋ก ์์ ์ค๋ช
ํ๋ฏ์ด ๋จ์ํ ๋ธ๋ฌํ์ ํตํด ์ด๊ธฐ๊ธฐ ์ํด์๋ง ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ธ๋ฌํ์ ์ฌ์ฉํ์ง ์์ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ํ์ ์ ํตํด ์๋๋ฐฉ์ด ์ด๊ธฐ๋ ๊ฒ์ ๋ง๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฌ์ฉ๋๋ค.</p>
<p>์ด ๋ง๋๊ต์ ์
๋ง๊ฐ ์ธ๋ จ๋๊ฒ ์
ํ๋ฐ ๋นํด ์์ฐ๊ตฌ์คํธ์ ์
๋ง๋ ๋ฉ์ฒญํ๋ค. ๊ทธ๋ ๊น๋ค๋ก์ด ๊ฒฝ๊ธฐ๋ฅผ ํ๊ธด ํ์ง๋ง ์ฐ๋ฆฌ์ ์ง๋ฅ์ ํตํด ์ฑ์๋ฅผ ๋ฟ๋ฆฐ ๊ฒ์ฒ๋ผ ์ฒ ์ ํ๊ฒ ๋ฌด์ฐ๋ฅผ ์ ์๋ค.</p>
<p>์
๋ง์ ๋ณธ์ฑ์ ๊ดํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ธ์ํ์ธ์ ์ ๋ช
ํ ๊ฒฉ์ธ-๊ฒฉ์ธ์ด๋ผ๊ณ ํ๊ธฐ์ ์ข๋ ์๋ฏธ์๋-์ด ์๋๋ฐ, ์ค๋ก ๊ณผํ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ ๋์ ๊ดํ ๋ฌธ์ฅ์ด๋ค. "์ ์ ๊ต๋ฌํ์ง๋ง, ๋จ์ํ ๋ชป๋๊ฑด ์๋๋ค". ์ฌ๊ธฐ์ "์ "์ด๋ ๋จ์ด๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ทธ์ ๋งค์ฐ ์ถฉ์งํ ์ข
์ธ ์
๋ง์ ํ์ผ๋ก ๋๋ ธ๋, ์์ฐ์ ํ์ ๋ฌ์ฌํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ธ์ํ์ธ์ ์ด ํ์ด ๋ธ๋ฌํ์ ํ์ง ์๋๋ค๊ณ ๋งํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ฉ๋ฉด ์ด ์
๋ง๋ ์๋ฏธ์ ์์ด์ ๋ฉํผ์คํ ํ ๋ ์ค์ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด์ง ์๋ค. ํ์ฐ์คํธ๊ฐ ๋ฉํผ์คํ ํ ๋ ์ค์๊ฒ ๊ทธ๊ฐ ๋๊ตฐ์ง ๋ฌผ์์๋ ๋ฉํผ์คํ ํ ๋ ์ค๋ ์ด๋ ๊ฒ ๋ตํ๋ค. "ํญ์ ์
ํจ์ ์ถ๊ตฌํ๋ฉด์ ํญ์ ์ ์ ํํ๋ ํ์ ์ผ๋ถ๋ค." ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋งํ๋ฉด, ์
๋ง๋ ์์ด๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด ๋ฌดํํ์ง๋ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ทธ๊ฐ ํ๊ตฌํ๊ณ ์๋ ์ฐ์ฃผ์์ ์ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ํผ๋์ํค๋ ค ๋ง์๋จน๊ณ ์๋ ์ ํ ํ์ ์ฐพ์ผ๋ ค๋ ๊ณผํ์๋ค์ ์๊ฐ์ ๋ญ๋นํ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ฐ์ ํด๋
๋๋ ๊ฒ์ ์ ํญํ์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ธ๋ถ์ธ๊ณ์์ ํต์ ์ ๊ต๋์ํฌ ์๋กญ๊ณ ํด๋
ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐพ๋๋ฐ๋ ๊ทธ๋ค์ง ์ฌ๋ฅ์ด ์๋ค.</p>
<p>์์ฐ์ ์๋์ ์ธ ์ ํญ๊ณผ ์ ๊ตฐ์ ๋ฅ๋์ ์ธ ์ ํญ ์ฌ์ด์ ์ฐจ์ด๋ ๊ณผํ์์ ์ ์ฌ ํน์ ๊ฒ์ ํ๋ ์ด์ด ์ฌ์ด์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์์ฌํ๋ค. ๋ฌผ๋ฆฌํ์๋ ๊ทธ์ ๋ชจ๋ ์๊ฐ์ ๊ทธ์ ์คํ์ ์ํํ๋๋ฐ ๋ณด๋ด๋ฉฐ, ์์ฐ์ด ์กฐ๋ง๊ฐ ๊ทธ์ ์์์์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์๋ด์ ์์ ์ ์ ์ฑ
์ ๋ฐ๊ฟ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๊ฑฑ์ ์ ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ทธ์ ์ํ์ ๊ทธ์ ์ต๊ณ ์ ์๊ฐ์ ์ํด ๊ฒฐ์ ๋๋๋ฐ, ๋ฐ๋ฉด์ ์ฒด์ค ํ๋ ์ด์ด๋ ๋จ ํ๋์ ์ค์๋ฅผ ํ๋๋ผ๋ ๊ธฐ๋ฏผํ ์๋๋ฐฉ์ด ๊ทธ ์ค์๋ฅผ ์ด์ฉํด ๊ทธ๋ฅผ ๋ฌด์ฐ๋ฅด๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฒด์ค ํ๋ ์ด์ด๋ ๊ทธ์ ์ต๊ณ ์ ์๊ฐ ๋ณด๋ค๋ ์ต์
์ ์๊ฐ์ ์ํด ์ข ๋ ์ข์ฐ๋๋ค. ์ด ์ฃผ์ฅ์ ๋ํด์ ๋ ์์ ์ด ํธ๊ฒฌ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ ์๋ ์๋๋ฐ ์๋ํ๋ฉด ๋ด ์์ ์ด ๊ณผํ ๋ถ์ผ์์๋ ์ ํ๊ณ ์์ง๋ง ์ฒด์ค์์๋ ์ค์ํ ์๊ฐ์ ๋ถ์ฃผ์๋ก ๊ณ์ ๊ฒ์์ ๋ง์น๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.</p>
<p>๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ณผํ์๋ ๋ฐ๋ํธ์ธ ๊ทธ์ ์ ์ ์ ๋ช
์๋ก์ด ์ ์ ๋๋ก ์๊ฐํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ๋๋ ํจ์จ์ ์ธ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ํ๋ ๊ณผํ์์๊ฒ ๊ผญ ํ์ํ๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ์ ์์ด๋ ์ ์น์ ์ธ ๋ฉด์์๋ ์ ์กฐ์๋ ๋ฐ๋ณด์ฒ๋ผ ๋์ด๋ฒ๋ฆฌ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ํ, ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋์ค๋ค์ด ๋ ์ดํดํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ์ฌ๋์ผ๋ก ๋ง๋ค์ด๋ฒ๋ฆฌ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์๋๋ฐ, ๊ทธ๊ฑด ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ฌ๋๋ค์ ์์ฐ ํน์ ์์ฐ์์ ์๊ธด ์ ๋์๋ค๋ณด๋ค ๊ฐ์ธ์ ์ธ ์ ๋์๋ค์ ๋ํด ๋ ์ผ๋ คํ๋ ์ฑํฅ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.</p>
<p>์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ด์ญํ ์ 2 ๋ฒ์น์ ๋ณต์ข
ํ๋ ์ถ์ ๋น ์ ธ์๋๋ฐ, ํผ๋์ ์ฆ๊ฐ๋๊ณ ์ง์๋ ์ค์ด๋ ๋ค. ์์ง๊น์ง๋, ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์๊ณ ์๋๋๋ก, ๋ซํ ์์คํ
์ ์ฒด์์๋ ์ ํจํ ์ด์ญํ์ 2 ๋ฒ์น์ด ๋ซํ์์ง ์์ ๋ถ๋ถ์์ ๋ณผ๋ ์ ๋ ์ ํจํ์ง ์๋ค. ์ํธ๋กํผ๊ฐ ์ค์ด๋ค๊ณ ์๋ ์ด๋ค ์ฌ์ด๋ ์ง์ญ์ด ์กด์ฌํ๋ ์ด ์ธ๊ณ์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ์ํธ๋กํผ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์์ง๋ง, ์ด๋ค ์ด๋ค์ ์ด ์ฌ๋ค์ ์กด์ฌ๋ก ์ธํด ์ง๋ณด์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์ฃผ์ฅํ๋ค. ์ง๋ณด์ ์ฆ๊ฐํ๋ ์ํธ๋กํผ ๊ฐ ์ ํฌ์ ๋ณดํธ์ ์ธ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํด์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ญ๋ผ ๋งํ ์ ์๊ฒ ๋๊ฐ?</p>
<p>์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์๋ค์ํผ ๊ณ๋ชฝ์ฃผ์ ์๋๋ ์ง๋ณด๋ผ๋ ์์ด๋์ด๋ฅผ ์กฐ์ฑํ๊ณ ๋ฐ์ ์์ผฐ์ง๋ง, 18์ธ๊ธฐ ์ค ์ด๋ค ๋ฌด๋ฆฌ๋ค์ ์ด๋ฌํ ์ง๋ณด๊ฐ ์ํ ์ฒด๊ฐ์ ๋ฒ์น (the law of diminishing returns)์ ์ํด ๋ค๋ค์ ธ์ผ ํ๊ณ , ์ฌํ์ ํฉ๊ธ๊ธฐ์์๋ ๋ณ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋๊ผ๋ค. ํ๋์ค ํ๋ช
์ผ๋ก ๋ํ๋๋, ๊ณ๋ชฝ์ฃผ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ท ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ฌ๊ธฐ์ ๊ธฐ์ ์ง๋ณด์ ๋ํ ์์ฌ์ด ๋ํ๋ฌ๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด, ๋งฌ์์ค๋ ๊ทธ์ ์๋์ ๋ฌธ๋ช
์ด ํต์ ๋์ง ์๋ ์ธ๊ตฌ ์ฆ๊ฐ๋ผ๋ ๊ตฌ๋ ํ
์ด๋ก ๋น ์ ธ ์ธ๋ฅ๊ฐ ๊ทธ๋์ ๋ง๋ค์๋ ๋ชจ๋ ์ํ์ ์ผ์ผ๋ฒ๋ฆฌ๊ธฐ ์ง์ ์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ๋ค.</p>
<p>๋งฌ์์ค์์ ๋ค์์ผ๋ก ์ด์ด์ง๋ ์ง์ ๊ณํต์ ๋ช
ํํ๋ค. ์งํ๋ก ์์ ๋ค์์ ํ์ ์ฑ์ ๊ทธ๊ฐ ์งํ๋ฅผ ๋์ ๊ณณ์์ ๋ ๋์ ๊ณณ์ผ๋ก, ์ข์ ๊ฒ์์ ๋ ์ข์ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ฐ์ค๋ฝ๊ฒ ํฅ์๋๋ ๋ผ๋ง๋ฅดํฌ์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ง ์๊ณ ์๋ฌผ์ด ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ํ์์ผ๋ก ๋ดค๋ค๋ ์ ์ด๋ค: (a) ๋ค์ํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฐ๋ฌ์ํค๋ ์์ฐ์ ์ธ ๊ฒฝํฅ๊ณผ (b) ์์ ์ ์ ์กฐ๋ค์ ํจํด์ ๋ชจ๋ฐฉํ๋ ค๋ ๊ฒฝํฅ์ด๋ค. ์ด ๋๊ฐ์ง ํจ๊ณผ์ ์กฐํฉ์ "์์ฐ์ ํ"์ ๊ณผ์ ์ ํตํด ์ง๋์น๊ฒ ๋ฌด์ฑํด์ง๋ ค๋ ์์ฐ์ ์๋ผ๋ด๊ณ ํ๊ฒฝ์ ์๋ชป ์ ์๋ ์กฐ์ง์ ์์ค๋ค. ์ด ์๋ผ๋ด๊ธฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์๋ฌผ์ ๋จ๊ฒจ์ง ํจํด์ด ์ข๋ ํ๊ฒฝ์ ์ ์ ์๋๋๋ก ํ๋ค. ๋ค์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ด ์์ฌ ํจํด์ ๋ณดํธ์ ์ธ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณด์ด๊ฒ ๋๋ค.</p>
<p>์์ฌ ํจํด(residual pattern)์ ๊ฐ๋
์ ๋ก์ค ์ ์ฌ๋น ๋ฐ์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ๋ค์ ์ฃผ๋ชฉ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ ์ด๊ฒ์ ํ์ตํ๋ ๊ธฐ๊ณ์ ๊ฐ๋
์ ์ค๋ช
ํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ ๋ฌด์์์ ์ด๊ณ ๋ฌด๊ณํ์ ์ธ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ธฐ๊ณ๋ ํํ์ํ์ ๊ฐ๊น์ด ์์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ธฐ๋ ํ๊ณ , ํํ์ํ์๋ ๋งค์ฐ ๊ฑฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋จผ ์์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ธฐ๋ ํ ํ
๋ฐ, ํํ์ํ์ ๊ฐ๊น์ด ํจํด์ด ๊ทธ ํน์ฑ์ ์ค๋ซ๋์ ์ง์๋๊ณ ๊ทธ๋ ์ง ์์ ํจํด์ ์ผ์์ ์ผ๋ก๋ง ๋ํ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ ์ ์ง์ ํ๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ค์์ ์์ฐ์ฒ๋ผ ์ ์ฌ๋น์ ๊ธฐ๊ณ๋ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง์ง ์๊ณ ๊ตฌ์ฑ๋ ์์คํ
์์ ๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ์ฒ๋ผ ๋ณด์ด๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์ด๊ฑด ๋จ์ํ ๋ฌด๋ชฉ์ ์ฑ(purposelessness) ์์ฒด๊ฐ ๊ทธ ๋ณธ์ฑ์ ์ผ์์ ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ฌผ๋ก ๊ฒฐ๊ตญ์๋ ์ํธ๋กํผ์ ์ฆ๊ฐ๋ผ๋ ๊ทธ ์๋ํ๊ณ ์๋ช
ํ ๋ชฉ์ ์ด ๊ทธ ์ด๋ค ๊ฒ๋ณด๋ค ์ค๋ ์ง์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ ์ค๊ฐ ๋จ๊ณ์์๋ ์๋ฌผ๊ณผ ์๋ฌผ์ ์ฌํ๊ฐ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ถ๋ค์ด ํ์ฌํด์ ์ด๋ ์ ๋ ์๋ฏธ์๋ ํจํด์ ๋ง๋ค์ด๋ด๋ ์ํ๋ก ์ข๋ ์ค๋ซ๋์ ๋จ์์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ํฌ๋ค.</p>
<p>๋ชฉ์ ์ ๊ฐ์ง์ง ์๋ ๋ฌด์์์ ๊ธฐ๊ณ์ฅ์น๊ฐ ํ์ต์ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํตํด ์๊ธฐ ๊ณ ์ ์ ๋ชฉ์ ์ ์ฐพ๊ฒ ๋๋ค๋ ์ ์ฌ๋น์ ๋ช
์ํ ์์ด๋์ด๋ ์ฒ ํ์ ์ผ๋ก๋ ํฐ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํ์๋ฟ ์๋๋ผ ์๋ํ ๋ถ์ผ์์ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ ๋์ด๋ผ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ธฐ๊ณ์ ๋ชฉ์ ์ ๊ตฌ์ถํ ์ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๊ธฐ๊ณ ๊ณ ์ฅ์ ์ผ์ผํค๋ ํน์ ํ ๊ฒฐํจ์ ํํผํ๋๋ก ์ค๊ณ๋ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ๋๋ถ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ค์ค๋ก ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ ๋ชฉ์ ์ ์ฐพ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. (์ญ์์ฃผ: ๊ทธ ๋น์์ ์ ์๋ ์ด๋ ๊ฒ ๋ฏฟ์๋์ง ๋ชฐ๋ผ๋ ์ค๋๋ ๊น์ง๋ ์ด๊ฑด ์ข ํ๋ฌด๋งน๋ํ ๋ฏฟ์์ด๋ค)</p>
<p>19์ธ๊ธฐ์์ ์กฐ์ฐจ๋, ์ง๋ณด์ ๋ํ ์ฌ์์ ๋ผ์น ๋ค์์ ์ํฅ๋ ฅ์ ์๋ฌผํ์ ์ธ๊ณ์ ๊ตญํ๋์ง ์์๋ค. ๊ทธ ๋น์ ์ป์ ์ ์๋ ์๋ฃ๋ค๋ก ๋ถํฐ ๋ชจ๋ ์ฒ ํ์๋ค๊ณผ ์ฌํํ์๋ค์ด ๊ทธ๋ค์ ๊ณผํ์ ์ฌ์์ ๊ตฌ์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ง๋ฅดํฌ์ค์ ๊ทธ์ ๋์๋ ์ฌํ์ฃผ์์๋ค ์ญ์ ์งํ์ ์ง๋ณด์ ๋ถ์ผ์์ ๋ค์์ ๊ด์ ์ ์์ฉํ๋ค๋ ์ ๋ ๋๋๋งํ ์ผ์ ์๋๋ค.</p>
<p>๋ฌผ๋ฆฌํ์์ ์ง๋ณด๋ผ๋ ๊ฐ๋
๊ณผ ์ํธ๋กํผ๋ผ๋ ๊ฐ๋
์, ์๋ก ์ ๋์ ์ผ๋ก ๋ชจ์๋๋ ๊ฒ์ ์๋์ง๋ง, ๋์น๋๋ ๊ฐ๋
์ด๋ค. ๋ดํด์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ข
์์ ์ธ ํํ์ ๋ฌผ๋ฆฌํ์์๋, ์ ๋ณด๋ ์ง๋ณด์ ๊ธฐ์ฌํ๊ณ ์ํธ๋กํผ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋๋ฐฉํฅ์ธ๋ฐ, ์ ๋ณด์ ์ ์ก์ ๊ทนํ ์ ์ ์์ ์๋์ง๋ง์ผ๋ก๋ ํน์ ์ฌ์ง์ด ์ ํ ์๋์ง๊ฐ ์ ํ ์์ด๋ ์ด๋ฃจ์ด ์ง ์ ์๋ค. ์ด ๊ด์ ์ 20์ธ๊ธฐ์ ์์ "<strong>์์์ญํ</strong>" ์ด๋ผ๋ ๋ฌผ๋ฆฌํ์ ํ์ ์ ์ํด ์์ ๋๋ค.</p>
<p>์์์ด๋ก ์ ์๋์ง์ ์ ๋ณด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์๋ก ์ ๋ฆฝํ๋ค. ์ด ๊ด๊ณ์ ๋๋ต์ ์ธ ํํ๋ ์ ํํ์ ํน์ ์ฆํญ๊ธฐ์ ํ์ ์ก์์ ๊ดํ ์ด๋ก ์ ๋ํ๋๋ค. ๊ทธ ๋ฐฐ๊ฒฝ ์ก์์ ํผํ ์ ์๋ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ด๋ฐํ๋ ์ ์๋ค์ ๋ถ์ฐ์์ ์ธ ์์ฑ๋๋ฌธ์ ๋ฐ์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด๊ฒ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๊ดดํ๋ ํ์คํ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ํ์ ์ ์์ ์ ์๋์ง๋ก ์ธํด ๋ฉ์ธ์ง๊ฐ ๋ฐ์ด๋ฅ์น๋ ๊ฒ์ ๋ง๊ธฐ ์ํด ์ด๋ ์ ๋์ ์ ํจํ(์ ๋ฒํ) ํต์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ์๋ก ํ๋ค. ์ด๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์๋ฅผ ๋ค์ด๋ณด์๋ฉด, ๋น์ ์์๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ด๋ค. ํน์ ํ ์ฃผํ์์ ๋น์ ๊ด์์๋ผ๋ ๋ฉ์ด๋ฆฌ์์ ์ด์ ๋ฐํ๋๋ฐ, ์ด ๊ด์์๋ ๊ทธ ์ฃผํ์์ ์ํด์ ๊ฒฐ์ ๋๋ ์๋์ง๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ํ ๊ฐ์ ๊ด์์๋ณด๋ค ๋ ์ ์ ์๋์ง๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๋น์ ์์ ์ ์๋ค. ์ ๋ณด์ ์ด๋์ ์ผ๋ง๋งํผ์ ์๋์ง๊ฐ ์๋น๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ผ์ด๋ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋๋ฌธ์ ์๋์ง์ ๊ฒฐํฉ๊ณผ ์ ๋ณด์ ๊ฒฐํฉ ์ฌ์ด์ ๊ฒฝ๊ณ๊ฐ ๋ช
ํํ์ง ์๊ฒ๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ฌ์ค์ ๊ด์์๋ ๋งค์ฐ ์๊ณ , ๊ทธ๋์ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ ๋ณด์ ๊ฒฐํฉ์ ํ์ํ ์๋์ง ์ด๋์ ์๋ ๋งค์ฐ ์๋ค. ๊ทธ ๋ง์, ์ง๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ํ์๊ด์ ์ ์ํฅ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ ๋๋ฌด ํน์ ์ฌ๋์ ์ฑ์ฅ ๊ณผ์ ์ ๊ณ ๋ คํด ๋ดค์๋, ์ ๋น๋์ ์๋์ง ์ด๋์ผ๋ก๋ ์ํธ๋กํผ์ ์์ฒญ๋ ๊ฐ์๋ฅผ ์ป์ ์๋ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๊ฒ์ ์๋ฌผํ์ ๊ธฐ๋ณธ์ด ๋๋ ์ฌ์ค๋ค ์ค ํ๋์ด๋ค. ํนํ ๊ดํฉ์ฑ ์ด๋ก ์์ ํ์ธํ ์ ์๋๋ฐ, ์๋ฌผ์ด ํ์ ๊ด์ ์ ์ด์ฉํด์ ๋ฌผ๊ณผ ์ด์ฐํํ์๋ก๋ถํฐ ํ์ํ๋ฌผ ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋ฌ๊ฐ์ง ์ํ์ ํ์ํ ๋ณต์กํ ํํ๋ฌผ์ง๋ค์ ๋ง๋ค์ด ๋ด๋ ํํ์ ๊ณผ์ ์ด ๊ทธ๋ ๋ค.</p>
<p>๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ด์ญํ ์ 2๋ฒ์น์ ๋น๊ด์ ์ผ๋ก ํด์ํ ๊ฒ์ธ์ง ๋ง์ง ํ๋ ๋ฌธ์ ๋ ํํธ์ผ๋ก๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฐ์ฃผ ์ ์ฒด์ ๋ถ์ฌํ๋ ์ค์์ฑ๊ณผ, ๋ค๋ฅธ ํ ํธ์ผ๋ก๋ ์ฐ์ฃผ ์์ ์กด์ฌํ๋ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ํธ๋กํผ๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ์ฌ์ ๋ถ์ฌํ๋ ์ค์์ฑ์ ๋ฌ๋ ค์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ ์ค์ค๋ก๊ฐ ๊ทธ ์ํธ๋กํผ ๊ฐ์์ ์ฌ๋ค์ ์ด๋ฃจ๊ณ ์๋ค๋ ์ ๊ณผ, ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ทธ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋ค ๊ฐ์ด๋ฐ ์ด๊ณ ์๋ค๋ ์ ์ ๊ธฐ์ตํด์ผ ํ๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก, ๊ฐ๊น์ด ๊ณณ๊ณผ ๋จผ๊ณณ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์์๋๋ ์ฐจ์ด๋ ์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ ์ํธ๋กํผ๊ฐ ๊ฐ์ํ๊ณ ์ง์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ์ง์ญ์ด ์ ์ฒด์ ์ธ ์ฐ์ฃผ๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ ์ค์ํ๋ค๋ ์ ์ ์๋ ค์ค๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์๋ฉด, ์ด์ฉ๋ฉด ์๋ช
์ ํ์๊ณ์์๋ง ์ผ์ด๋๋ ์ฐ์ฃผ์ ํฌ๊ทํ ํ์์ผ ์ ๋ ์๋ค. ํน์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฃผ๋ก ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ง๋ ์ ๋์ ๋ ๋ฒจ์ ํด๋นํ๋ ์๋ช
์ ๊ณ ๋ คํ๋ค๋ฉด ์ง๊ตฌ์์๋ง ๋ณผ ์ ์๋. ๊ทธ๋ ์ง๋ง ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๊ตฌ์ ์ด๊ณ ์๊ณ , ๊ทธ ์ธ ๋ค๋ฅธ ๊ณณ์์๋ ์๋ช
์ด ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ด ์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ ๊ทธ๋ค์ง ํฐ ๊ฑฑ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ์๋๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ด๋ง์ด๋งํ ๋๋จธ์ง ์ฐ์ฃผ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋น๋กํด๋ดค์๋ ์์ ์ํฅ๋ ๋ผ์น์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>๋ค์ ํ ๋ฒ, ์๋ช
์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ์ ํ๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ผ๋ถ๋ผ๋ ๊ฒ์ ์์ํด ๋ณผ ์ ์๋๋ฐ, ์ต์ด์ ์ง์ง์ฐ๋ ์ด์ ์๋ ์๋ช
์ด ์กด์ฌํ์ง ์์๋ค๋ ์ฌ์ค๊ณผ ์ธ์ ๊ฐ๋ ๋ค ํ๋ฒ๋ฆฌ๊ฑด ๊ฝ๊ฝ ์ผ์ด๋ฒ๋ฆฐ ํ์ฑ์ผ๋ก ๋ณํ๊ฑด ๊ฐ์ ์ด ์ง๊ตฌ๊ฐ ์๋ช
์ด ์๋ ์ํ๋ก ๋ค์ ๋์๊ฐ ์๋ ์๋ค๋ ์ ์ด๋ค. ์๋ช
์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด ํ์ํ ํํ์ ๋ฐ์์ด ์ผ์ด๋ ์ ์๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ์กฐ๊ฑด์ด ๊ทนํ ์ ํ์ ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ์๊ณ ์๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ์ ์ฌ๋์๊ฒ ์ง๊ตฌ์์ ์ด๋ค ํํ์ ์๋ช
์ด๊ฑด, ์ธ๊ฐ์ ์๋ช
๊ณผ ๋น์ทํ ์ข
๋ฅ๊ฐ ์๋ ์๋ช
๋ ํฌํจํ๋๋ผ๋, ์ด ์๋ช
์ ์ ์งํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ๋ ํ์ด๊ฐ์ ์ฐ์ฐ์ด ๊ฒฐ๊ตญ ์์ ํ๊ณ ๋์ฐํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋๊ฑด ๊ธฐ์ ์ฌ์ค์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์๋ช
์ ์กด์ฌ๋ผ๋ ์ด ์ผ์์ ์ธ ์ฐ์ฐ๊ณผ ์ธ๊ฐ์ ์กด์ฌ๋ผ๋ ํจ์ฌ ๋ ์ผ์์ ์ธ ์ฐ์ฐ์, ๊ณง ์ฌ๋ผ์ ธ๋ฒ๋ฆด ํน์ง์ ๊ฐ์ก์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ๋งค์ฐ ์ค์ํ ๊ธ์ ์ ์ธ ๊ฐ์น๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๊ท์ ์ง์ ์๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>์ฌ์ค๋๋ก ๋งํ์๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ถ์ดํ ํ์ฑ์ ๋ํ๋ ๋ฐฐ ์์ ์น๊ฐ๋ค์ธ ๊ฒ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ๋ฐฐ๊ฐ ๋ํ๋์๋ค๊ณ ํ ์ง๋ผ๋, ์ธ๊ฐ์ผ๋ก์์ ํ์๋ ๊ฐ์น, ์ค์์ฑ๊น์ง ์ฌ๋ผ์ก๋ค๊ณ ๋ณผ ์๋ ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ต์ ์ ๋คํด์ผ ํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์นจ๋ชฐํ ๊ฒ์ด๋ค, ๊ทธ๋ ๋๋ผ๋ ์ธ๊ฐ์ ์กด์์ฑ์ ๊ฑธ๋ง๊ฒ ๊ทธ๋ ๊ฒ ๋๋๋ก ๋๋์.</p>
<p>์ฌ๊ธฐ๊น์ง ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋น๊ด๋ก ์ ๋ํด์ ์ด์ผ๊ธฐํ๋ค. ๊ทธ๊ฒ์ ๋น์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์ ๊ฐ์ฑ์ ์ธ ๋น๊ด๋ก ์ด๋ผ๊ธฐ ๋ณด๋ค๋ ์ ๋ฌธ์ ์ธ ๊ณผํ์๋ค์ ์ง์ ์ธ ๋น๊ด๋ก ์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ํธ๋กํผ์ ํ์ค์ ๋ํด ์๊ฒ๋๊ณ , ์ฒ์์ ์๊ฐํ๋ ๊ฒ ๋ณด๋ค ์ฐ์ฃผ ์ตํ์ heat-death(entropy๊ฐ ์ต๋๊ฐ ๋ ์ด ํํ ์ํ)๊ฐ ์์ฒญ๋๊ฒ ์ฐ์ธํ ๋๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ฌ ํ์๋ ์๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง, ์ด๋ฌํ ์ ํ์ ์ธ ๋ฏธ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ์กฐ์ฐจ๋ ๋ณดํต ๊ฐ์ฑ์ ์ผ๋ก ํ๋ณตํดํ๋ ํ๋ฒํ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ๋, ํนํ ๋ณดํต์ ๋ฏธ๊ตญ์ธ๋ค์๋ ๋ ์์ํ ์ ์๋ค. ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ด๋ฆฌ๋ง๊ธธ์ ์๋ ์ฐ์ฃผ์ ์ง๋ณด์ ์ญํ ์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ต๋ํ ํฌ๋งํ ์ ์๋ ๊ฒ์ ๋์ ํ ๊ฐ๋นํ ์ ์๋ ๋ถ๊ฐํผํ ์ํฉ ์์์๋ ์ง๋ณด๋ฅผ ์๋ํ๋ ค๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋น์ ์ด ๊ทธ๋ฆฌ์ค ๋น๊ทน์ ๋์ฐํ ๊ณตํฌ๋ฅผ ๋ชฐ์๋ผ ์ ์์์ง ๋ชจ๋ฅธ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ง๊น์ง๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋น๊ทน์ ๊ทธ๋ค์ง ํฌ์ฉํ์ง ๋ชปํ๋ ์๋์ ์ด๊ณ ์๋ค.</p>
<p>ํ๊ท ์ ์ธ ๋ฏธ๊ตญ ์์ ์ค์ฐ์ธต์ ์ด๋ฆฐ์ด๋ค์ ๊ต์ก๊ณผ์ ์ ์ดํด๋ณด๋ฉด ์ธ์ฌํ๊ฒ ๋ฐฐ๋ คํ์ฌ ์ฃฝ์๊ณผ ํ๋ฉธ์ ์ธ์ํ์ง ๋ชปํ๋๋ก ๊ฐ์ด๋ํ๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์ฐํํด๋ก์ค ํ ์๋ฒ์ง๊ฐ ์๋ ํ๊ฒฝ์์ ์๋ผ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฐํํด๋ก์ค ์ด์ผ๊ธฐ๊ฐ ์ ๋๋ํ๋ผ๋ ์ฌ์ค์ ์๊ฒ๋๋ฉด ์ฌํ๊ฒ ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ค์ ๊ฒฐ์ฝ ์์ ๋ง์ ํํ
์จ์ ์กด์ฌํ๋ ์์ ์ ์ ์ด ์์ด์ง๋ ๊ฒ์ ๋๊น์ง ๋ฐ์๋ค์ด์ง ๋ชปํ๊ณ , ๊ทธ ์ดํ์๋ ๊ณ์ ๊ฐ์ฑ์ ์ผ๋ก ๋์ฒดํ ์ ์๋ ๋๊ตฐ๊ฐ๋ฅผ ์ฐพ๋๋ผ ์๊ฐ์ ํ๋นํ๋ค.</p>
<p>์ฌ์ค์ ๊ฐ์ธ์ ์ฃฝ์์ด๋ ๊ฐ์์ค๋ฐ ์ฌ์์ ๊ทธ ํ๋ฐ๋ถ์ ์ถ์์ ๊ฒช์๋ ๊ฒฝํ๋ค์ ์ํด ๊ฐ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ๊ทธ๋ค์ ์ด ๋ถํํ ์ฌ์ค๋ค์ ๊ทธ์ ์ฐ์ฐํ ์ผ์ด๋ ์ฌ๊ณ ์ฏค์ผ๋ก ์ณ๋ฒ๋ฆฌ๊ณ ๋์, ์ด ์ง๊ตฌ์ ๋ถ์พํจ์ ์กด์ฌํ ์ ์๋ ์ฒ๊ตญ์ ๋ง๋ค๋ ค๊ณ ํ๋ค. ์ด ๋
์์ ์ฒ๊ตญ์ ๊ทธ์๊ฒ ์์ํ ์ง๋ณด์ ๋ ์ข์ ๊ฒ๊ณผ ๋ ํฐ ๊ฒ์ผ๋ก ๋์๊ฐ๋ ๊ณ์๋๋ ์์น์ ๋ปํ๋ค.</p>
<p>์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ง๋ณด๋ฅผ ์ญ๋ฐฐํ๋ ์ด์ ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๊ด์ ์์ ๋
ผ์ํด ๋ณผ ์ ์๋ค: ์ฌ์ค์ ์ธ ๊ด์ ๊ณผ ๋๋์ ์ธ ๊ด์ -์ฆ, ํ์ฉ๊ณผ ๋นํ์ฉ์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ด์ ์ด๋ค. ์ฌ์ค์ ์ผ๋ก ๋ณด๋ฉด, ๊ณผ๊ฑฐ ์๋ก์ด ๋๋ฅ์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ฉฐ ์งํ๋๋ ์ง๋ณด๋, ์ด๊ฒ์ด ์๊ธฐ์ ์ผ๋ก๋ ํ๋์๋์ ์์๊ณผ ์ผ์นํ๋๋ฐ, ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฒฝ์ ์ง๋ฐฐํ๋ ์๋ก์ด ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ๊ฒฌ๊ณผ ๋ฐ๋ช
์ผ๋ก ๋ฌด๊ธฐํ ๊ณ์๋ ๊ฒ์ด๋ผ ๋จ์ธํ ์ ์๋ค. ์ง๋ณด์ฃผ์์๋ค์ด ๋งํ๊ธธ, ์ด๊ฒ์ ์ธ๊ฐ์ด ์๊ฐํ ์ ์๋ ๋จธ์ง์์ ๋ฏธ๋์ ์ค๋จ๋ ์ผ์ ์์ผ๋ฉฐ ๋์ด์ง ์๊ณ ๊ณ์์ ์ผ๋ก ์ง์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ง๋ณด์ ์ธ ์ฌ์์ ๋๋์ ์ธ ์์น์ผ๋ก ์ ์ง์ํค๋ ค๋ ์ด๋ค์ ์ด ๋ฌด์ ํ์ ์์ฐ์ค๋ฌ์ด ํ์์ฒ๋ผ๋ณด์ด๋ ๋ณํ์ ๊ณผ์ ์ด '<strong>์ข์ ๊ฒ</strong>'์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๊ธฐ๋ฉฐ, ๋ฏธ๋์ ์์๋ค์๊ฒ ๋ง๋ค์ด ์ค ์ง๊ตฌ ์์ ์ฒ๊ตญ์ ๊ธฐ์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ๋ค. ๋๋์ ์์น์ผ๋ก์์ ์ง๋ณด๋ฅผ ๋ฏฟ์ง ์์ง๋ง ์ฌ์ค๋ก์์ ์ง๋ณด๋ฅผ ๋ฏฟ๋๊ฒ ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ํ์ง๋ง ๋ง์ ๋ฏธ๊ตญ์ธ๋ค์ ๊ธฐ๋
๊ต ๊ต๋ฆฌ๋ฌธ๋ต์์ ๋์ค๋ฏ์ด, ํ ์ชฝ์ ๋ฏฟ์ผ๋ฉด ๋ค๋ฅธ ์ชฝ๋ ๋น์ฐํ ๋ฐ๋ผ์ค๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>์ฐ๋ฆฌ ๋๋ถ๋ถ์ ์ง๋ณด์ ์ด์์ ๋๋ฌด ์ต์ํด์ ธ ์์ด์ ์ด ๋ฏฟ์์ด ์ญ์ฌ์ ๊ธฐ๋ก์์ผ๋ก๋ ๋จ์ง ์์ ๋ถ๋ถ์ ์ํ ๋ฟ์ด๋ผ๋ ์ ๊ณผ ์ด๊ฒ์ด ์ฐ๋ฆฌ์ ์ข
๊ต์ ์ธ ์์๊ณผ ์ ํต์ ๋ ์นด๋กญ๊ฒ ๋๋ฆฝ๋๋ค๋ ์ ์ ๊ฐ๊ณผํ๊ณ ์๋ค. ์นดํจ๋ฆญ, ๊ฐ์ ๊ต, ํน์ ์ ๋๊ต์์๋ ์ธ์์ ์ง์์ ์ธ ํ๋ณต์ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ <strong>์ข์ ๊ณณ</strong>์ด ์๋๋ค. ๊ตํ๋ ์ ํ์ ํํ๋ฉด ๊ทธ ๋๊ฐ๋ฅผ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธ์์์ ํต์ฉ๋๋ ์ธ๊ฐ์ ๋์ด ์๋๋ผ ์ฒ๊ตญ์์ ๋ฐ์ ์ฝ์์ผ๋ก์ ์ง๋ถํ๋ค.</p>
<p>๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก๋, ์นผ๋ฑ
ํ๋ ์ด๊ฒ์ ๋ฏฟ๋๋ฐ, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์์ธํ ํ ๊ฐ์ง ํญ๋ชฉ์ด ์ถ๊ฐ๋๋ค. ์ฆ ์ตํ ์ฌํ์ ๋ , ํ๋๋์ด ์ ํํ์ค ์์ฃผ ์ ์ ์์๋ง์ด ์์ฒญ๋๊ฒ ์ด๋ ค์ด ๋ง์ง๋ง ๊ด๋ฌธ์ ํต๊ณผํ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ์ด ์ ํ์ ๊ทธ์ ๋
๋จ์ ์ธ ๊ฒฐ์ ์ ์ํด ์ด๋ฃจ์ด์ง ๊ฒ์ด๋ค. ์ ํ๋ฐ๋๋ฐ ์์ด์ ์ง์์์์ ์ ํ์ด๋ ๋๋์ ์ธ ์ฌ๋ฐ๋ฆ์ ์ ํ ํ์๊ฐ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ง์ ์ ํ ์ฌ๋๋ค์ด ์ง์ฅ์ ๋จ์ด์ง ๊ฒ์ด๋ค. ์นผ๋ฑ
ํ๋ค์ ์ฒ๊ตญ์์์กฐ์ฐจ ์์ ๋ค์๊ฒ ํ๋ฝ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๊ธฐ๋ํ์ง ์๋ ์ถ๋ณต์ ๋น์ฐํ ์ง์์์ ๊ธฐ๋ํ์ง ์๋๋ค.</p>
<p>ํ๋ธ๋ฆฌ ์ ์ง์๋ค์ ์ธ๋ฅ์ ๋ฏธ๋์ ๋ํด ๋๊ด์ ์ด์ง ์๋ค. ์ ํ๋ฐ์ ์กฑ์ ์ด์ค๋ผ์๋ ํฌํจํด์ ๋ง์ด๋ค. ์ฅ์ด ๋ณด์ฌ์ค ์๋ํ ๋๋์ฑ์, ๊ทธ์๊ฒ ์ํผ์ ์น๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ๋ค ์ฃผ์๊ณ ์ฃผ๊ป์ ํฉ์กํ๊ฒ๋ ๊ทธ์ ์๋ผ์ ๊ฐ์กฑ๊ณผ ํ์ธ๋ค์ ๋ค์ ๋๋ ค์ฃผ์๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ๋น๊ต์ ์ผ๋ก ํ๋ณตํ ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ์กฐ์ฐจ๋ ํ๋๋์ ๋
๋จ์ ์ธ ์์ง ์์์๋ง ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>์ง๋ณด์ ์ ๋ด์๋ค๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๊ณต์ฐ์ฃผ์์๋, ๋
์์ ์ถ์ด ๋๋ ํ ์์ผ๋ก ๋ฐ๊ฒ ๋ ์ฌํ ์ธ๊ณ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์ฐพ๊ธฐ๋ณด๋ค๋, ๋
์์์ ๊ทธ๋ค์ ์ฒ๊ตญ์ ์ฐพ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ๊ทธ๋ ์ด ์ง์์ ์ฒ๊ตญ์ด ํฌ์์์ด ์ ์ ๋ก ์ค์ง ์๋๋ค๊ณ ๋ฏฟ๋๋ค. ๋ฏธ๋์ ๊ฑฐ๋ํ ์บ๋๋ก ๋ ์ฐ(Big Rock Candy Mountain)์ ์ฐพ๊ฒ ๋ ๊ฑฐ๋ผ๊ณ ๋ฏฟ์ง์๋ ๋งํผ ์์ ์ด ์ฃฝ์ ํ ๊ฐ๊ฒ ๋ ํ๋์์ ์ฝ์๋ ๋
์ ๋ํด ์์ฌํ๋ค. "ํ๋๋์ ๊ฐ๋ฅด์นจ์ ๋ชธ์ ๋งก๊ธด๋ค" ๋ผ๋ ๋ป์ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๊ฐ์ง ์ด์ฌ๋๊ต๋๋ค๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ง๋ณด์ ๊ฐ๋
๊ณผ ์ด์์ ์์ฉํ์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๋ถ๊ต์ ๊ดํด์๋, ์ด ์ข
๊ต์ ์ด๋ช
์ ์๋ ๋ฐํด ๋ถํฐ์ ํด๋ฐฉ๊ณผ ์ด๋ฐ์ ๋ํ ๊ธฐ๋๋ฅผ ๋ณด๋ฉด, ๋ ์ด์ ๋งํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ถ๊ต๋ ์๊ฒฉํ๊ฒ ์ง๋ณด์ ์ฌ์์ ๋ฐ๋ํ๋ฉฐ ์ธ๋์ ์ ์ฌํ ๋ชจ๋ ๋ค๋ฅธ ์ข
๊ต์ญ์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ค.</p>
<p>19์ธ๊ธฐ ๋ง์ ๋ง์ ๋ฏธ๊ตญ์ธ๋ค์ด ๊ณต์ ํ๊ณ ์๋ ์ง๋ณด์ ๋ํ ํธ์ํ๊ณ ์๋์ ์ธ ๋ฏฟ์ ์ธ์ ์ข๋ ๋จ์๋ต๊ณ , ํ๊ธฐ์ฐฌ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ง๋ ๊ฒ์ด ์๋ค. ํ๋ฒํ ๋ฏธ๊ตญ์ธ๋ค์๊ฒ ์ง๋ณด๋ ์๋ถ์์์ ์น๋ฆฌ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค. ์ง๋ณด๋ ์๋ถ ๊ฐ์ฒ์ง์ ๊ฒฝ์ ์ ํผ๋์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ค์ธ ์์คํฐ(์ญ์์ฃผ: ์๋ถ ์์ค์ ๋๋ถ๋ผ ๋ถ๋ฆฌ๋ ์๊ฐ)์ ํ
์ด๋์ด ๋ฃจ์ค๋ฒจํธ(์ญ์์ฃผ: ๋ฏธ๊ตญ์ 26๋ ๋ํต๋ น์ด์ 18๊ถ์ ์ฑ
์ ์ด ์๊ฐ์ด๊ธฐ๋ ํจ)์ ํ๊ธฐ์ฐฌ ์ฐ๋ฌธ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ญ์ฌ์ ์ผ๋ก ์๋ถ๊ฐ์ฒ์, ๋น์ฐํ, ์ค์ ํ๋ ํ์์ด๋ค. ์ค๋ซ๋์ ๋ฏธ๊ตญ์์์ ๊ฐ์ฒ์ ์์ชฝ์ผ๋ก ๋ฉ๋ฆฌ ๋์ฌ์๋ ํฉ๋ฌด์ง๋ฅผ ๋ฐฐ๊ฒฝ์ผ๋ก ์งํ๋๋ค. ํ์ง๋ง, ์ด ๊ฐ์ฒ์ ๋ํด ์ ์ ๊ฐ์์ ์ด ๋๊ฐ๋ ๋ง์ ์ฌ๋๋ค์ ๊ณผ๊ฑฐ๋ฅผ ์์ฌ์ํ๊ณ ์๋ค. 1890๋
์ ์ด๋ฏธ ์ฌ์ค์์ ๊ฐ์ฒ์ ๋ํ ์ํฉ์ด ๋๋ฌ์์ ์ธ์งํ ์กฐ์ฌ๊ฐ ์์๋ค. ์ด ๋๋ผ์ ์ฌ์ฉ๋์ง ์๊ณ ๋ณด์ฌ์ง์ง ์์ ์์์ ๋ํ ์๋ํ ์์
์ ์ง๋ฆฌ์ ํ๊ณ๊ฐ ๊นจ๋ํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>๋ณดํต ์ฌ๋์ด ์ง๋ณด๋ฅผ ๊ทธ์ ๊ฑธ๋ง๋ ์ ์ ํ ํฌ๊ธฐ๋ก ์ถ์ํ๋ ์ญ์ฌ์ ๊ด์ ์ ๊ฐ์ง๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค. ์๋ฏผ์ ์(Civil War. ์ญ์์ฃผ: 1861~65 ๋ฏธ๊ตญ ๋จ๋ถ์ ์)๋ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋จธ์คํท์ด์ ์ํธ๋ฃจ ์ ์(์ญ์์ฃผ: 1815๋
๋ํด๋ ์น์ด ์ฐํฉ๊ตฐ์ ํจํ ์ ์)๋ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋จธ์คํท์ด์ ๋จ์ง ์ฝ๊ฐ๋ง ๊ฐ์ ํ ๊ฒ์ด์๊ณ , ์ ์ง๋(์ญ์์ฃผ: the Low Countries, ์ ๋ฝ ๋ถํด์ฐ์ ๊ตญ๊ฐ์ ์ง์ญ. ๋ฒจ๊ธฐ์,๋ค๋๋๋,๋ฃฉ์
๋ถ๋ฅดํฌ ์ง์ญ)์ ๋ง๋ณด๋ก ๊ตฐ๋๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ธ๋ผ์ด ๋ฒ ์ค(์ญ์์ฃผ: 18์ธ๊ธฐ ์๊ตญ๊ตฐ์ ์ฃผ๋ ฅ์์ด)์ ๊ฑฐ์ ๊ตํ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ด์๋ค. (์ญ์์ฃผ: ๋ง๋ณด๋ก ์ ์์ 1702~1713 ์ฌ์ด ์๊ตญ๊ณผ ํ๋์ค ๊ฐ์ ์ ์์ด์์) ํํธ, ๊ถ์ด์ 15์ธ๊ธฐ ํน์ ๊ทธ ์ด์ ๋ถํฐ ์กด์ฌํ๊ณ , ๋ํฌ๋ ๊ทธ๋ณด๋ค 100๋
์ ๋ ์์ ๋ค. ํ๊ฐ์ ๋จธ์คํท ์ด์ด ์ฌ๊ฒฉ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ์์ด์ ํ ๋ณด๋ค ํฌ๊ฒ ์์๋์ง๋ ์์ฌ์ค๋ฝ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ , ๋จธ์คํท ์ด์ด ํ๋ณด๋ค ์ ํ๋์ ์ฅ์ ์๋์ ์์ด์ ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒ์ ํ์คํ๋ค. ํ์ ๊ฑฐ์ ๊ฐ์ ๋๊ฒ ์๋ ์๊ธฐ์๋ ๋ฐ๋ช
ํ์ธ๋ฐ๋ ๋ง์ด๋ค.</p>
<p>๋ํ, ์ ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ด ์์ ํ ์ ์ฒด๋ ์ ์ ํ๋ฒ๋ ์์์ง๋ง, ๋ชฉ์กฐ ๊ตฐํจ(man-of-war, ์ญ์์ฃผ: ๋์ ๋ฌ๊ณ ๋ํฌ๋ฅผ ์ฅ์ฐฉํ ๋ฐฐ)์ 17์ธ๊ธฐ ์ด๋ฐ ์ดํ ๊ทผ๋ณธ์ ์์ด์ ๋ฐ๋๊ฒ ์๋ค. ์ฌ์ง์ด ์ด ๋ฐฐ๊ฐ ์ฒ์ ๋ง๋ค์ด์ง ๋น์์๋ ์ ์ธ๊ธฐ ์ด์ ๋ถํฐ ์ด์ด์ง๋ ๊ณ๋ณด๊ฐ ์์๋ค. ์ฝ๋ผ๋ฒ์ค์ ์ ์์ค ํ๋ช
์ด ํ๋ผ๊ตฌํธ(์ญ์์ฃผ: ๋จ๋ถ์ ์ ๋น์์ ๋ฏธ ํด๊ตฐ ์ฅ๊ต)์ ๋ฐฐ์์๋ ์ ๋ฅํ ์ ์์ด ๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฌ์ง์ด ์ฌ๋ ๋ฐ์ธ์ ๋ชฐํ ์ฌ์ผ๋ก ๋ฐ๋ ค๋ค ์คฌ๋ ๋ฐฐ์ ์ ์๋ ์์
์ฝ๋ผ๋(์ญ์์ฃผ: ๋จ๋ถ์ ์ ๋น์์ ๋ฏธ๊ตญ ์ฅ๊ต)์ ์ํ ๋ฒ์ ์์ ์ ์ค ์ ์์ผ๋ก ์ถฉ๋ถํ ํธ์ํจ์ ๋๋ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋คํค์(์ญ์์ฃผ: ๋ก๋ง์ ์๊ตญ์ด ๋์๋ ๋ฃจ๋ง๋์ ๊ณ ๋ ์ง๋ช
) ์ง์ญ์ ๋ก๋ง์ธ ๋ชฉ๋์ ์ถฉ๋ถํ ๊ฒฝ์๋ ฅ ์๋ ์นด์ฐ๋ณด์ด๊ฐ ๋์ด ๊ธด ๋ฟ ํฉ์๋ค์ ํ์ฌ์ค์ ์ด์์์ ๊ธฐ์ฐจ ์ข
์ฐฉ์ญ๊น์ง ๋ชฐ๊ณ ๊ฐ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฌผ๋ก , ์ข
์ฐฉ์ญ์ ๋์ฐฉํ๋ฉด ๊ฑฐ๊ธฐ์ ๋ณด๊ฒ ๋ ๊ฒ์ ๋๋ผ์์ผ๋ก ์ถฉ๊ฒฉ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๊ฒ ์ง๋ง ๋ง์ด๋ค. ๋ฐ๋น๋ก๋์์ ์ ์ ์ฌ์ ์ง ๊ด๋ฆฌ์ธ์ ๋จ๋ถ ๋์ฅ์์ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ์ ๋ฆฌํ๊ฑฐ๋ ๋
ธ์๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๋๋ฐ ์์ด์ ๋ณ๋ค๋ฅธ ๊ต์ก์ด ํ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์์ปจ๋ฐ, ๋๋ค์ ์ฌ๋๋ค์ ์ฃผ์ํ ์ํ ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ณต๋์ด ์๊ณ , ๋ฅด๋ค์์ค์ ์๋ํ ํญํด์ ์๋ ์ ๊น์ง ํ๋ช
์ ์ธ ๋ณํ๋ ์์ ์กฐ์ฐจ ๋์ง ์์๊ณ , ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ค๋๋ ๋น์ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๊ธฐ๋ ๋น ๋ฅธ ์ํ ์๋๋ 19์ธ๊ธฐ์ ์์์ผ ์์๋๋ค.</p>
<p>์ด๋ฐ ์ํฉ์์ ์ฆ๊ธฐ๊ธฐ๊ด, ์ฆ๊ธฐ์ , ๊ธฐ๊ด์ฐจ, ์ ๋ จ๊ธฐ์ , ์ ๋ณด, ํด์ ์ผ์ด๋ธ, ์ ๊ธฐ์ ๋์
, ๋ค์ด๋๋ง์ดํธ์ ๋ฏธ์ฌ์ผ, ๋นํ๊ธฐ, ์ ๊ธฐ ๋ฒจ๋ธ์ ์์ํญํ ๋ฑ์ ์ฑ๊ณต์ ์ธ ๋ฐ๋ช
์ ๊ฒฌ์ค๋งํ ๊ฒ์ ์ญ์ฌ์ ๋ค๋ฅธ ์๊ธฐ์์ ์ฐพ๋๊ฑด ๋ฌด์๋ฏธํ๋ค. ์ฒญ๋๊ธฐ ์๋์ ๋๋๋ฅผ ์๋ ธ๋ ์ผ๊ธ์ ์ ๋ฐ๋ช
๋ค์ ์๊ธฐ์ ์ผ๋ก ์ง์ค๋์ด ์์ง ์์๊ณ , ๋ค์ํ์ง๋ ์์์ ๋ฐ๋ก๊ฐ ๋์ง ๋ชปํ๋ค. ๊ณ ์ ์ ์ธ ๊ฒฝ์ ํ์๋ ์ ์คํ๊ฒ ์ด๋ฌํ ๋ณํ๊ฐ ์์ ํ ์ ๋์ ์์ด์์ ๋ณํ์ด๋ฉฐ, ์ ๋์ ์์ด์์ ๋ณํ๊ฐ ๊ณผ๊ฑฐ์ ์์๋ค๊ณ ๋ ํ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ์คํธ๋ฆฌํฌ๋(์ญ์์ฃผ: ๊ทน์๋์ด ์ฝํ์ผ๋ก ์ด์ฉ๋๋ ๋
์ฑ๋ฌผ์ง)์ ์ฝํจ๊ฐ ์๋ ํฌ์ฌ๋๊ณผ ์ฃฝ์์ ์ด๋ํ๋ ์๊ณผ์ ์ฐจ์ด๋ ์ญ์ ์ ๋์ ์ฐจ์ด๋ค.</p>
<p>์ค๋๋ , ๊ณผํ์ ์ญ์ฌํ๊ณผ ๊ณผํ์ ์ฌํํ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฐ๋
์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋๊ณ ์๋ค. ์ฆ, ํ ์๋์ ์ฌํ์ ๋งค์ปค๋์ฆ์ ๋ค๋ฅธ ์๋์ ์ฌํ์ ๋งค์ปค๋์ฆ๊ณผ ์ฐ๊ด์ฑ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ๋ฌธ์์ ๋ค๋ฃจ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ํน์ํ ์ฌ๋ก๋ค์ ์๋ก ์ถฉ๋ถํ ์ ์ฌ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๊ฒ ์ญ์ ๋ถ๋ช
ํ ์ฌ์ค์ธ๋ฐ, ๊ทผ๋ ์ญ์ฌ์ ์์ ์ดํ ๋ชจ๋ ํ์๋ค์ ์ค์ผ์ผ์ด ๋๋ฌด ๋ง์ด ๋ณํด์ ํ๋ ์๋์ ์ ์น์ , ์ธ์ข
์ , ๊ฒฝ์ ์ ๊ฐ๋
์ ๊ณผ๊ฑฐ ๋จ๊ณ๋ก๋ถํฐ ์ฝ๊ฒ ์ ์ดํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ๋ฌด์๋ณด๋ค ๋ถ๋ช
ํ ์ฌ์ค์, ๋ฐ๊ฒฌ์ ์๋๋ก ์์๋ ๊ทผ๋ ์๋๋ ๊ทธ ์์ฒด๊ฐ ๊ณ ๋๋ก ๋ค์์ฑ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
<p>๋ฐ๊ฒฌ์ ์๋์ ์ ๋ฝ์ ์ ๋ฝ ์ ์ฒด์ ์ธ๊ตฌ๋ฅผ ์ด๊ณผํ ๋งํผ์ ๊ฑฐ๋ํ ๋ฏธ์ ์ฐฉ์ง๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ฒ์์ผ๋ก ์๊ฒ ๋๋ค. ํฉ๊ธ๊ณผ ์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ค๋ฅธ ๋ฌด์ญ๊ฐ๋ฅํ ์ํ๋ค์ ํฌํจํ ๊ฐ๋ฐ๋์ง ์์ ์์๋ค๋ก ๊ฐ๋ํ ๋
๋ง์ด๋ค. ์ด ์์๋ค์ ๊ณ ๊ฐ๋ ์ผ์ด ์์ด ๋ณด์๊ณ , ์ค์ ๋ก 1500๋ช
์ด ์ด์ฃผํ ๋งํ ๊ท๋ชจ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ๊น์ด ๋ฏธ๋์๋ ์์์ด ๊ณ ๊ฐ๋๊ฑฐ๋ ์ธ๊ตฌ์ฆ๊ฐ๊ฐ ์ ์ฒด๋ ๊ฒ ๊ฐ์ง ์์๋ค.</p>
<p>๊ทธ๋ฌ๋, ์๋ก์ด ๋
์ ์กด์ฌ๋ '์ด์ํ ๋๋ผ์ ์๋ฆฌ์ค'์ ๋์ค๋ ์ ์ ๋๊ฐ ํฐ-ํํฐ์ ๊ฐ์ ํ๋๋ฅผ ๋ถ์ถ๊ฒผ๋ค. ํ ์๋ฆฌ์ ์ฐจ์ ์ผ์์ ๋ค ๋จน์ผ๋ฉด ๋ฏธ์น ๋ชจ์์ฅ์์ 3์์ ํ ๋ผ๊ฐ ํ๋ ์ผ์ ์๋ฆฌ๋ฅผ ์ฎ๊ฒจ์ ๋ค์ ์๋ฆฌ๋ฅผ ์ฐจ์งํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํ ๋ฐํด๋ฅผ ๋์ ์๊ธฐ๋ค์ ์๋ ์๋ฆฌ๋ก ๋์์ค๋ฉด ์ด๋ป๊ฒ ๋๋์ง ์จ๋ฆฌ์ค๊ฐ ๋ฌผ์์๋, 3์์ ํ ๋ผ๊ฐ ๋ํ์ ์ฃผ์ ๋ฅผ ๋ฐ๊ฟ ๋ฒ๋ ธ๋ค. ์ง๋์จ ์ญ์ฌ๊ฐ 5000๋
์ด ์๋๋ ์ฌ๋๋ค๊ณผ, ์์ฒ๋
์ ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ๊ฑฐ๋ ์ตํ ์ฌํ์ ๋ ์ด ์ด๋ ๋ ๊ฐ์๊ธฐ ๋ฅ์น ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ฏฟ๋ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ์ด ์ ์ ๋๊ฐ ๋ชจ์ ์ฅ์์ ๋ฐฉ์นจ์ด ๊ฐ์ฅ ํฉ๋ฆฌ์ ์ผ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๊ฐ์ด ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ํฐ ํ
์ด๋ธ์ด ๋ฌด๊ถ๋ฌด์งํ ๊ฒ์ด ์๋์ด ์ฆ๋ช
๋์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ์ค์, ํ ๊ฐ์ ์ข์์ ๋ฒ๋ฆฌ๊ณ ๋ค์ ์ข์์ผ๋ก ์ฎ๊ฒจ๊ฐ๋ฉด์ ๋ฒ๋ ค์ง ์ข์์ ๋น์จ์ด ์ ์ฐจ ์ฆ๊ฐํ๊ณ ์์ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ ์ ๋ ๊ทธ ์ฆ๊ฐ ์๋๊ฐ ๋นจ๋ผ์ง๊ณ ์๋ค.</p>
<p>๋ง์ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ฐ๊ณผํ๊ณ ์ง๋์น ๊ฒ์ ์ง๋ ๋ง์ง๋ง 400๋
๊ฐ์ด ์ญ์ฌ์ ์ผ๋ก ๊ต์ฅํ ํน๋ณํ ๊ธฐ๊ฐ์ด์๋ค๋ ์ ์ด๋ค. ์ด ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ผ์ด๋ ๋ณํ์ ์๋๋ ๊ทธ ๋ณํ์ ์ฑ์ง์ ์ด์ ์ญ์ฌ์์๋ ์ฐพ์๋ณผ ์ ์์๋ ์ฌ๋ก๋ค์ด์๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์
๋ฐ๋ฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ผ ์๋ ์๊ฒ ๊ณ , ์์ฐ์ ์ง๋ฐฐํ๋ ๋ฅ๋ ฅ ๋ํ ์ฆ๊ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ ์๋ ์๋๋ฐ, ์ฅ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณธ๋ค๋ฉด ์ด ์ฒ๋ผ ์ ํ์ ์ธ ํ์ฑ์ธ ์ง๊ตฌ์์๋ ์์ฐ์ ์ง๋ฐฐ๋นํ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ ์๋ ์๋ค๋ ์ ์ ์ฆ๋ช
ํ๊ฒ ๋ ์ง๋ ๋ชจ๋ฅธ๋ค. ์ด ์ธ๊ณ๋ก๋ถํฐ ๋ง์ ๊ฒ์ ๊ฐ์ง ์๋ก ์ ๊ฒ ๋จ๊ธธ ์ ๋ฐ์ ์๊ฒ ๋๊ณ , ์ค๋ ์๊ฐ์ด ์ง๋๋ฉด ๊ฒฐ๊ตญ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ด์๋จ๊ธฐ์ํด ๊ณ ๊ตฐ๋ถํฌํด์ผ ํ ์ ์ข์ ์๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ง ๋น์ ๊ฐ์์ผ ํ ๋๊ฐ ์ฌ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฐ๋ฆฌ ์์ ์ด ๋ฐ์ ์ํจ ๊ธฐ์ ์ ๋
ธ์๊ฐ ๋์๊ณ , ๋
ธ๋ ฅ๋ง์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ํค๋ฅผ ํ ๋ผ ๋ ํค์ฐ๊ฑฐ๋ ์ค์ผ ์ ์๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ดํํ์
์ ๋์ฅ์ 1800๋
๋ ๊ทธ๋ฌ๋๊ฒ์ฒ๋ผ ์๊ธ์์กฑ์ ์ํ๋ก ๋๋๋ฆด ์ ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ํ๊ฒฝ์ ๋๋ฌด ๋นจ๋ฆฌ ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋ณํ์ํจ ๋๋ถ์ ์ฐ๋ฆฌ ์์ ์ ๋นจ๋ฆฌ ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋ณํ์์ผ์ผ๋ง ์ด ํ๊ฒฝ ์์์ ์ด์๋จ์ ์ ์๊ฒ ๋์๋ค. ๋ ์ด์ ์์ ์ธ์์์ ์ด ์๋ ์๋ค. ์ง๋ณด๋ ๋ฏธ๋์ ๋ํ ์๋ก์ด ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ ์ํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์๋ก์ด ์ ํ์ ๋ ์ ์ํ๋ค. ์๋ง๋ ์ง๋ณด ์์ฒด์ ์ฆ๊ฐํ๋ ์ํธ๋กํผ์ ๋ง์๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ธ์์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํผํ๊ณ ์ ํ๋ ๋ด๋ฆฌ๋ง๊ธธ์์ ๋๋ ์ ๋ฐ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด ์๊ทน์ ์ธ ๊ฐ์์ ๋ฌด์งํจ๊ณผ ๊ฒ์ผ๋ฆ ๋๋ฌธ์ด๊ณ , ์์งํ ๋งํ์๋ฉด ๋๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฌธ๋ช
๊ณผ ์ธ๋ฅ๊ฐ ๋ฉธ๋งํ๊ธฐ ํจ์ฌ ์ ์, ์๋ก์ด ํ๊ฒฝ์ด ์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ ๋ถ์ฌํ ์๋ก์ด ์๊ตฌ๋ฅผ ๊นจ๋ซ๊ณ ์ด ์๊ตฌ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์๋ ์๋ก์ด ์๋จ์ ๋ง์๋๋ก ์ฌ์ฉํ ์ ์๊ฒ ๋ ๊ฒ์์ ํ์ ํ๊ณ ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฃฝ์ ์ด๋ช
์ ๊ฐ์ง๊ณ ํ์ด๋ฌ๋ฏ์ด ์ธ๋ฅ๋ ๊ฒฐ๊ตญ์ ๋ฉธ๋งํ๊ฒ ์ง๋ง ๋ง์ด๋ค. ์ด์ฐ๋๊ฑด, ๊ณง ๋ค๊ฐ์ฌ ๋ง์ง๋ง ์ฃฝ์์ ์์ ํ ์๋ช
์ ์ข์ ๊ณผ๋ ๊ฑฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ฉ๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ฌธ๋ช
๊ณผ ์ธ๋ฅ์ ๊ทธ ์์ ํฌํจ๋ ๊ฐ๊ฐ์ธ๋ค์๊ฒ๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง์ด๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ๋ฅ ๋ฌธ๋ช
์ ์ตํ์ ํ๋ฉธ์ ๋ง์ ์ฉ๊ธฐ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋๊ตฌ์๊ฒ๋ ํ์คํ ๋ค๊ฐ์ฌ ๊ฐ์ธ์ ์ ์ฃฝ์์ ๋ง์ค ์ฉ๊ธฐ๊ฐ ์๋ ๊ฒ ์ฒ๋ผ ๋ง์ด๋ค. ์ง๋ณด์ ๋ํ ๋จ์ํ ๋ฏฟ์์ ๊ฐ์ธํจ์์ ๋น๋กฏ๋ ํ์ ์ด ์๋๋ผ ๋ฌต์ธ์ ์ํ ๊ฒ์ด๊ณ ๊ทธ๋์ ๋์ฝํจ์ ์ํ ๊ฒ์ด๋ค.</p>
</div>
<div id=header>
<span class=btn-left onclick="toc()">๋ชฉ์ฐจ</span>
The Human Use of Human Beings<br>
2์ฅ. ์ง๋ณด์ ์ํธ๋กํผ
</div>
<script src="book.js"></script>
<div id=footer>
<span class=btn-left onclick="prevPage()">์ด์ </span>
<span id='pg-count'>-</span>
<span class=btn-right onclick="nextPage()">๋ค์</span>
<script>setPageCount();</script>
</div>
</body>
</html>